VERSION "GWERZIOU BREIZ IZEL" I Bars ar Gerwenn ez euz glac'har, Mar euz nep-lec'h war ann douar, Balamour d'ar Gouarneres, A zo em gavet dougeres. Ar gouarneres a lare Ha d'ann aotro, un dez a oe : - 'Ma 'r vates-vihan 'n hi gwele, Ur bugelik euz hi c'hoste ; Ur bugelik euz hi c'hoste, Ur gontel-noaz 'n penn ar gwele ! - Dre 'r finessez euz ar merc'hed Hi linselliou a deuz chanjet ; Hi linselliou a deuz chanjet, D'ar vates ho deuz-hi laket. 'Nn aotro 'r Gerwenn, vel ma klewas, Da gaout ar justiz mont a reas. 'Nn aotro 'r Gerwenn a lavare Da dut ar justiz, un dez oe : Tud ar justiz, em breparet, Ganin fenoz renket donet.-.... II Ann dut a justiz a lare, Ebars ann ti, pa arrue : - Mates-vihan , em breparet , Ganimp fenoz renket donet. Itron Varia ann Drindet, Pez torfed am euz-me ta gret ; Pez torfed am euz-me ta gret, Mar eo ganec'h vo red monet ? - Ar vates-vihan 'c'houlenne, 'N toull-dor hi mamm pa dremene : - Ge eo ho kalon, pa ganet, Hini ho merc'h allas ! n'eo ket. - - Ma merc'hik paour, d'in-me laret, Petra ho rent ken kontristet ? - - Allas ! ma mamm, n'hen larinn ket, A-benn ar finn 'vi gouvezet. Ho pedi rann, ma mamm, ma zad, Da vonet wit-on d'ar Folgoat, Diarc'henn, dilour, war ho taou-droad , War ho taoulinn-noaz ur pennad. - - Penaos 'z iafenn di penn-da-benn, Pa n'ouzonn hent na gwennojenn ? - Gwerz un anouer-bloa 'm euz gwestlet, Hag ho rento 'n toul ar porchet ; Hag en distro, deut dre Razon, C'hui ho po glac'har 'ho kalon , Pa wellfet ludu ha glaou gret Euz ar galonik 'c'h euz maget ! Lest ho kouez 'c'hann da diziou, C'hui a gavo ludu ha glaou ; C'hui gavo ludu ha glaou gret Euz ar galon oc'h euz maget ! - Ma merc'h, pez torfed oc'h euz gret, Pa 'z eo d'ann tan ez oc'h barnet ? - Allas ! ma mamm, na larinn ket, A benn ar finn vezo gwelet ! III Kriz vije 'r galon na oelje En ker Razon nep a vije, 'Welt 'r vates-vihan 'n kreiz ar flamm, N'euz ket en hi c'halon estlamm ! Ann dut-a-justiz c'houlenne Euz Janedik eno neuze : - Janedik, d'imp-ni lavaret Petra 'zo kaos na zewet ket ? Hag ar bourrew a lavare Da dut ar Justiz, p'ho c'hlewe : - Bet on ter gwes war hi diou-skoa, Nemet c'hoarzin ouzin na ra - - 'Nn Itron-Varia a C'houlvenn A skoulm hi diou-vrec'h em c'herc'henn ; 'Nn Itron-Varia ar Folgoat 'Zo skabell indann ma zaou-droad. - Kassomp-hi d'ar fagodiri, Soufr hag alun lakit out-hi ; Soufr hag alun lakit out-hi, Ha ni deui a-benn ann-ezhi ! - Kriz' vije 'r galon na oelje, 'R fagodiri nep a vije, O welet Janet 'n kreiz ar flamm, N'euz ket 'h hi c'halon a estlamm ! - Na Janedik, d'in lavaret, Petra 'zo kaos na varwfeac'h ket ? - Aotro 'r Gerwenn, me varwfe eaz, Ma welfenn ho kouarneres ! - N'oa ket hi gir peurlavaret, 'N trezeg ar ger hen a zo et ; - Gouarneres em breparet, Ganin-me a renket donet. - 'R vates-vihan na varwfe ket, A-rok ma defo ho kwelet. - - N'oamp ket ker braz mignonesed, Na varwfe 'walc'h hep ma gwelet ! - Pa 'z arru en tal ann tanted, Oh ! ia, treuz un dewez-aret, Ur fulenn-dan zo distrinket. Ar c'houarneres zo paozet. 'Nn aotro 'r Gerwenn, vel ma welaz, War he zaoulin hen em strinkaz ; War he zaoulin hen em strinkaz, Da c'houll ouz-hi pardon ha graz. - Wit euz ar groug ho pardonann, Met euz an tan, bikenn na rann, Mar na deu 'r groaz hag ar banier Da glask 'r vates-vihan d'ar ger. |
VERSION "BARZHAZ BREIZH" 3. - Me zo deut d'ho pediñ, va zad, Da vont evidon d'ar Folgoat 4. Ha mont diarc'hen ha war droad Ha war ho taoulin, mar gell pad 5. Eno e kefot ludu graet Diouzh ar galon hoc'h eus maget 6. - Petra, va merc'h paour, hoc'h eus graet, Pa viot evel-se luduet ? 31. Kriz vije neb ha na ouelje War dachenn Folgoat, pa zeue 32. Pa zeue ar plac'h pemzek vloaz, E-kreiz daou archer da grougañ 53. Me zo faziet, c'hwi n'oc'h ket Petra zo en tan d'ho miret ? 43. Pa daolan va zroad war he skoaz Distreiñ da c'hoarzhin ouzhin 'ra 54. - An Itron Varia-Folgoat Zo 'skubañ dindan va daoudroad 55. Ar Werc'hez, mamm ar gristenien, Zo 'skubañ en-dro d'am c'herc'henn 44. - Taolit-hi ha didaolit-hi Kasit-hi d'ar fagoderi 45. - Taolomp-hi ha didaolomp-hi Greomp tan ha moged d'he leskiñ 31. Kriz vije neb ha na ouelje War dachenn Folgoat, pa zeue 48. 'Mañ en tan betek e divronn C'hoarzhin a ra leizh he c'halon 53. Me zo faziet, c'hwi n'oc'h ket Petra zo en tan d'ho miret ? 56. - Ret eo kas prim da Wigourvez Kas prim da di ar vereurez 59. Tremenet holl hep lakaat mann : Nemet ar vatezh hec'h-unan. |
TRADUCTION de la version "GUERZIOU" I A la Villeblanche il y a de la douleur, S'il en est quelque part au monde, A cause de la gouvernante, Qui s'est trouvée enceinte. La gouvernante disait Un jour à monsieur de La Villeblanche : - La petite servante est dans son lit, Avec un petit enfant à son côté ; Avec un petit enfant à son côté, Et un couteau nu à la tête du lit ! - Par une finesse de femme, Elle (la gouvernante) a changé ses draps de lit ; Elle a changé ses draps de lit, Et les a mis à la petite servante. Monsieur de La Villeblanche, en entendant cela, Alla trouver la justice. Monsieur de la Villeblanche disait Un jour aux gens de la justice : - Gens de la Justice, préparez-vous, Il vous faut venir avec moi, ce soir. . . . . - II Les gens de la justice disaient, En arrivant dans la maison : - Petite servante, préparez-vous, Il vous faut venir avec nous, ce soir. - - Notre-Dame Marie de la Trinité, Quel crime ai-je donc commis ; Quel crime ai-le donc commis, S'il me faut aller avec vous ? - La petite servante demandait, En passant devant la porte de sa mère : - Votre cœur est gai, puisque vous chantez, Hélas ! celui de votre fille ne l'est pas. - - Ma fille chérie, dites-moi, Qu'est-ce qui vous cause de la tristesse? - - Hélas ! ma mère, je ne le dirai pas, Mais avant la fin on le saura. Je vous prie, ma mère et mon père, D'aller pour moi au Folgoat, Sans chaussure, sans bas, à pied, Sur vos genoux nus, si vous pouvez résister. - - Et comment aller jusque-là ? Je ne connais ni chemin ni sentier. - J'ai voué le prix d'une génisse d'un an, Et vous serez conduite jusqu'à l'entrée du porche : Et en revenant, passez par Rennes, Et votre coeur sera navré, En voyant réduit en charbon et en cendres Le petit coeur que vous avez mis au monde ! Laissez votre lessive, jusqu'à jeudi, Vous trouverez du charbon et de la cendre ; Vous trouverez réduit en charbon et en cendres Le coeur que vous avez mis au monde ! - - Ma fille, quel crime avez-vous commis, Pour avoir été condamnée au feu ? Hélas ! ma mère, je ne dirai rien, Mais pour la fin on verra. - III Dur eût été le coeur de celui qui n'eut pleuré, Etant dans la ville de Rennes, En voyant la petite servante au milieu des flammes, Sans que son coeur éprouvât de frayeur ! Les gens de la justice demandaient A Jeanne, en ce moment : - Jeanne, dites-nous, Ce qui est cause que vous ne brûlez point. - Et le bourreau disait Aux gens de la justice, en les entendant : - J'ai été trois fois sur son épaule, Et elle ne fait que me sourire ! - - Notre-Dame Marie de Goulven Noue ses bras autour de mon cou ; Notre-Dame Marie du Folgoat Me sert d'escabeau sous mes pieds. - - Conduisons-la au bûcher, Et l'enduisons de soufre et d'alun ; Enduisons-là de soufre et d'alun, Et alors nous en viendrons à bout. - Dur eut été le coeur de celui qui n'eût pleuré, Etant auprès du bûcher, En voyant Jeanne au milieu des flammes, Sans que son coeur éprouvât de frayeur ! - Jeanne, dites-moi Ce qui est cause que vous ne mourez point ? - - Monsieur, je mourrais facilement, Si je voyais votre gouvernante ! -- Elle eut à peine dit ces mots; Qu'il se dirigea vers la maison : - Gouvernante, préparez-vous, Car il vous faut venir avec moi . La petite servante ne veut pas mourir Avant de vous avoir vue - - Nous ne sommes pas tellement amies Qu'elle ne puisse mourir sans me voir ! - Quand elle arriva auprès du bûcher, Oui, à la distance d'un journal de terre, Une étincelle a jailli, Et la gouvernante a été brûlée. Monsieur de La Villeblanche, en voyant cela, Se jeta à genoux ; Il se jeta à genoux Pour demander à Jeanne pardon et grâce. - Pour ce qui est de la potence, je vous pardonne: Mais pour ce qui est du feu, je ne vous pardonnerai jamais, A moins que la croix et la bannière Ne viennent me chercher, pour me conduire à la maison |
I - Over Whitehouse Farms prevails grief, If anywhere on earth, On account of a Housekeeper maid Who found herself pregnant. The housekeeper said To her master, the other day: - The little maid is in her bed With a baby on her side. With a baby on her side And a knife, unsheathed, at the bed head! - The woman was cunning enough To exchange the sheets in the beds. To exchange the sheets in the beds And to lay hers in the maid's bed. The Lord Whitehouse, hearing these words, Went and called the men of law. The Lord Whitehouse he said To the men of law on that day: - Men of law, get ready, You should come with me tonight...- II The men of law they said On arriving in the house: Litle maid, get ready You must come with us tonight. - Our Lady of the Trinity What crime did I commit? What crime did I commit That I must come with you? - The little maid asked As they walked past her mother's door: - Your heart is joyful, since you sing, Your daughter's heart, alas, is not. |
- My dear little daughter, tell me, What makes you so sad? - Alas, mother, I can't say it, But sooner or later we'll know. I ask you, mother and father, To go to Folgoët on my behalf Without shoes or stockings, on foot On your bare knees for a part of the way. - - But how could I go all that way, If I know neither lane nor path?. - I've engaged the price of a one year heifer And they must lead you as far as the porchway! - On your way back, go through Rennes You shall feel sad in your hearts When you see ashes and embers Left from the heart that you have fed! - Wait with your wash until Thursday Then you shall have coal and cinders. You shall find burnt to coal and cinders The heart that you have born! - My daughter, what crime did you commit, That you were sentenced to be burnt at the stake? Alas, mother I'll say nothing But finally we shall see! III Cruel -hearted would have been In Rennes, whoever had not cried At the sight of the little maid in the flames Who didn't show the slightest fright! (*) The men of law they asked then Jenny therefore: - Jenny, tell us What's the reason why you won't be burnt? - And the executioner said To the men of law, on hearing them: - I have pushed three times on her shoulders But she did naught but laugh at me! |
- Our Lady of Goulven Folds her arms round my neck Our Lady of Folgoët Is the stool underneath my feet! - Let's lead her to the pyre Let us smear her with sulphur and alum, Let us smear her with sulphur and alum, Thus we'll manage to make her die. Cruel-hearted whoever had not cried And had considered the pyre With Jenny standing in the flames Without batting an eyelid! - Now Jenny, tell me What's the reason why you should not be burnt? - Lord Whitehouse, I would easily be burnt If I saw the housekeeper! - No sooner had she said so, Than he made for the farmstead: - Housekeeper, get ready, For you must come with me! The little maid will not be burnt, Before she has seen you. - - But we were both no such friends, That she could not die without seeing me! - When she came near to the pyre, In fact, still a "ploughing day" away of it, A flash of fire bounced from the pyre on her. And the housekeeper was charred. The Lord Whitehouse on seeing that, He fell on his knees. He fell on his knees Asking for pardon and mercy. - I pardon you for the hanging, But I never shall pardon you for the burning, Unless, with cross and banner ahead, They come to see home the little maid. (*) This verse and the next one evidently don't belong here! |
des chants de "tombeaux indignes" étudiés dans CANNIBALES, TOMBEAUX ET PENDUS un essai au format LIVRE DE POCHE ![]() de Christian Souchon |
"indecorous grave songs" presented, in French, in CANNIBALES, TOMBEAUX ET PENDUS (Cannibals, graves and gallows) as a PAPERBACK BOOK ![]() by Christian Souchon |
Cliquer sur le lien ou l'image - Click link or picture for more info