TRI MARTOLOD YAOUANK

Trois jeunes matelots

Ref. Malrieu: M-00727

ton
Kempennet gant Christian Souchon (c) 2005


"Ar marc'hallec'h"

TROIS VERSIONS ANCIENNES


MANUSCRIT DE PENGUERN 112 f° 118

Ni a voa tri martolod
Tra dia.....ya
En beaj ez-omp bet
An avel en-doa hor chaset
...ya
Nag e kostez Bro-Saoz
An eorioù hon-eus mouilhet
...
Dirak ur vilin avel
E-lec'h ma voa ur femelen
Outi hon-eus goulennet
Daoust hag hi ac'hanon anavez?

- Na n'ho-c'heus ket ankouaet
Abaoe pardon an Naoned:
Em-boa me roet deoc'h ur bizaouet alaouret
P'az-poa komzet din d'eus a zeuis an euret
Eurejomp-ni hon daou bremañ p'omp en-em gavet
D'ober tiegez mat deomp hon-daou asamblez
Kanomp-ni ur chanson dirak ar c'hompagnunezh!

======
MANUSCRIT DE PENGUERN 89 F°205

Ni zo tri martolod o vont en beaj
An avel en-deus hor chaset
Da kostez Bro-Saoz touez an eorioù mouilhet

En-touez an eorioù mouilhet ez-eus ur vilin avel
Ez-eus ur vilin avel, ennon 'mañ ur femelenn

He genoù d'am-hini. Hi he-deus respondet
- Salokras ne ran ket

Na n'ho-c'heus-hu ket a soñj abaoe pardon an Naoned
Em-boa me roet deoc'h ur bizaouet alaouret
Az-poa komzet din d'eus a zeuis an euret.

Eurejomp-ni hon daou paz omp en-em gavet
D'ober tiegez mat deomp hon-daou asamblez

Janet K. Guiduff, 16 janv. 1851

======

MANUSCRIT LANDEVENNEC L -43 -130 (1973)

1. Ni zo tri martolod Tra la la la digatra
Ni zo tri martolod]
O vonet da veajiñ

O vonet da veajiñ, ge
O voned da veajiñ

2. 'N avel ' deus hon taolet
Tra la la la digatra
'N avel deus hon taolet
E-kostez bro ar Saozon (teir gwech)

3. Raktal m'he-deus ma gwelet
Hi deuas d'am saludet.

4. - Ha n'az-peus ket a soñj
Abaoe foar an Naoned?

5. En Naoned er marc'had
E choazfen ur vizaouenn.

6. Bizaouenn alaouret
O parlant eus an eured?

7. Eurejomp ni hon daou
Ha eomp da zerc'hel menaj

8. Menaj "et comme il faut"
Tra la la la digatra
Menaj "et comme il faut".
An hini roy a gavo.
An hini a roy an dra, ge
An hini a roy an dra,

9. Zo sur eus e vara
Tra la la la digatra
An hini roy an dra
Zo sur eus e vara

10. 'Yel da glask e vara
Vit kaouet e beadra

11. Echu eo ma sonenn
An hini oar ' gas da benn!

Dastumet e Ploveilh er bloazvezh 1973
Kanet gant Marc'harid-Vari Feunteun
oadet eus 90 bloaz, glaziker a c'hiz
ha kemenerez a viskoazh.

MANUSCRIT DE PENGUERN 112 f° 118

Nous étions trois matelots
Tra dia.....ya
Nous revenions d'un voyage.
Le vent nous avait poussé
...ya
Du côté de l'Angleterre.
Nous avons mouillé les ancres
...
Devant un moulin à vent
Où il y avait une jeune femme.
Nous lui avons demandé
Si elle me reconnaissait?

- Dites, vous n'avez pas oublié,
Depuis le pardon de Nantes,
Que je vous avais offert une bague dorée?
Quand tu m'avais dit que viendrait le [temps du] mariage.
Marions-nous maintenant que nous nous sommes retrouvés!
Faisons bon ménage tous les deux ensemble!
Chantons une chanson devant la compagnie!

======
MANUSCRIT DE PENGUERN 89 F°205

Nous sommes trois marin qui partons en voyage
Le vent nous poussait du côté l'Angleterre
C'est alors que nous avons mouillé les ancres

Là où nous avons mouillé les ancres, il y a un moulin à vent
Il y a un moulin où habite une jeune femme.

Qu'elle me donne ses lèvres! Elle a répondu
- Permettez, je n'en ferai rien

- Avez-vous oublié ce pardon à Nantes
Où je vous avais offert une bague dorée?
Tu m'avais dit que c'était en attendant le mariage

Marions-nous, puisque nous nous sommes retrouvés
Pour faire bon ménage tous deux ensembe!

Jeannette K. Guiduff, 16 janv. 1851

======

MANUSCRIT LANDEVENNEC L -43 -130 (1973)

1. Nous sommes trois matelots Tra la la la digatra
Nous sommes trois matelots
Qui allons voyager

Qui allons voyager, gué
Qui allons voyager.

2. Le vent nous a jetés
Tra la la la digatra
Le vent nous a jetés
Du côté de l'Angleterre (ter)

3. Aussitôt qu'elle m'a aperçu
Elle est venue me saluer.

4. - Est que tu as oublié
[Depuis] la foire de Nantes?

5. A Nantes au marché
Je choisirais une bague.

6. Une bague dorée
En gage de mariage?

7. Marions-nous tous deux
Et mettons-nous en ménage!

8. En ménage "et comme il faut"
Tra la la la digatra
En ménage"et comme il faut".
Chacun donnera ce qu'il trouvera.
L'un donnera ceci, gué
L'autre donnera cela,

9. Le pain est assuré
Tra la la la digatra
A qui donne ceci
Le pain est assuré

10. J'irai mendier le pain
Pour faire mon trousseau.

11. Ma chanson est finie
Que celui qui connait [la suite] la termine!

Recueilli à Plomelin en 1973
Chanté par Marguerite-Marie Feunteun
âgée de 90, "glazig" par son costume
et couturière pour l'éternité.



VERSION CHANTEE PAR ALAN STIVELL


Tri martolod yaouank
Tra la la la digatra
Tri martolod yaouank
I vonet da veajiñ

I vonet da veajiñ, ge
I voned da veajiñ

Gant 'n a'el oant bet kaset
Tra la la la digatra
Gant 'n a'el oant bet kaset
Betek an Douar Nevez

Betek an Douar Nevez, ge
Betek an Douar Nevez

E-kichen maen ur veilh (=Meilh-ar-Wern?)
O-deus mouilhet o eorioù

Hag e-barzh ar veilh-se
E oa ur zervijouréz.

Hag int c'houlenn ganin
Pelec'h 'peus graet connaissance

En Naoned, n'ur marc'had
P' hor-boa choazet ur walenn

Gwalenn a bromesañs
Ha pare oamp da zimeziñ

Ni zimezo hon daou
Ha yemp da zav tiegezh

Ni ray tiegezh vat
Ha pa n'eus ket avantaj

(Adal ar poz-mañ ne vez mui kanet nemet an hanter eus an ton)

Ni n'eus na ti na plouz
Na gwele da gousket en noz

N'eus na liñser, na lienn
Na penngwele dindan hor penn

Ni n'eus na skudell na loa
Na danvez d'ober bara

Ma mamm c'hwi zo 'n hou aes
N'ouzit ket piv a zo diaes

Ma mamm c'hwi ho-poe laret din
Ho-pije graet tiegezh din

Ni ray vel ar glujar
Ni gousko 'n daou war an douar

Ni ray vel 'r c'hefeleg
Pa zav al loar 'yemp da redek

Ha lost ar big war an drein glaz
An hini oar a gano c'hoazh

Ha lost ar big war an drein sklaer
An hini 'oar a gano sklaer

Echu't eo ma jañson
An hini 'oar a gontinu

Setu amañ, a gav din, ar ganenn e giz ma vez kanet gant Alan Cochevelou; desket eo bet ganin troiou 1964, digant Jakez Kozker (en-doa 23 bloaz pe 25 bloaz d'ar mare-se), eus ar Gilvineg. Er bloavezhioù-se e oa bet lakaet ar ganenn-mañ hag an dañs da heul - diouzh ar c'hiz gant un toulladig Trandeved yaouank (Jean-Paul le Berre, Jakez Kozker...) ha berzh a ree brav er festoù-noz hag e skol-hañv Al Leur Nevez hag e hini Ar Falz)
Ils étaient trois jeunes marins
Tra la la la digatra
Ils étaient trois jeunes marins
Qui avaient pris la mer

Qui avaient pris la mer, O gué
Qui partaient en voyage

Le vent les avaient menés
Tra la la la digatra
Le vent les avaient menés
Jusqu'en Amérique

Jusqu'en Amérique, O gué
Jusqu'en Amérique

A côté du rocher du mouin ( de Port-Launay?)
Ils ont mouillé leurs ancres

Or (à Port-Launay) dans ce moulin
Il y avait une servante.

Et ils me demandent
Où nous avions fait connaissance

"C'était à Nantes dans un marché
Où nous avions choisi une bague!"

Une bague de fiançailles
et nous étions prêts à nous marier.

Nous nous marierons tous deux
Et nous allons nous mettre en ménage.

Oui nous ferons bon ménage
Même en l'absence d'avantages

(A partir de ce couplet on ne chante plus que la moitié de l'air)

Nous n'avons ni maison, ni paille
Ni lit où dormir la nuit.

Nous n'avons ni drap, ni linge,
Ni oreiller sous notre tête.

Nous n'avons ni écuelle, ni cuiller
Ni de quoi faire du pain.

- Ma mère, vous êtes à l'aise
Vous ne savez pas (qui) ce que c'est que l'indigence

Ma mère vous m'aviez dit
Que vous auriez monté mon ménage..

Nous ferons comme la perdrix,
Nous dormirons tous deux à même la terre.

Nous ferons comme la bécasse,
Quand la lune se lève, nous irons courir.

Queue de pie sur épines vertes
Que celui qui sait [la suite] chante encore!

Queue de pie sur épines claires
Que celui qui sait [la suite] chante clair!

Voilà terminée ma chanson
Que celui qui sait [la suite] continue!

Voici, je crois, la chanson, telle qu'elle est interprêtée par Alain Cochevelou [dit "Alan Stivell"]. Elle m'a été enseignée vers 1964 par Jacques Cosquer du Guilvinec (il avait alors 23 ou 25 ans). A cette époque, cette chanson avait été mise à la mode, ainsi que la danse qui va avec, par une bande de jeunes [?] (Jean-Paul Le Berre, Jacques Cosquer...) qui animaient les fest-noz et les stages d'été de "L'Aire-Neuve" et ceux de "La Faucille".



* Taolenn*