Rozmelchon 2ème Version

et rapprochement avec "La Filleule de Du Guesclin" du "Barzhaz Breizh"

Version N°2 recueillie par François-Marie Luzel
Chantée par Marie-Anne Le Noan, vieille mendiante de la commune de Duault (20 Km NE de Carhaix)

Publiées dans "Gwerzioù Breizh-Izel" en 1868

Mélodie
chantée par Maryvonne Nicol de Plouguiel (jouxtant Tréguier)
et recueillie par Maurice Duhamel:

Arrangement Christian Souchon (c) 2008

VERSION 2 "GWERZIOU BREIZ IZEL"

I
El Lezker-vraz 'zo 'r varadek,
Pedet eo ann holl da vonet;

Pedet eo ann holl da vonet,
Marc'haridik 'zo zoubpedet.

Marc'haridik a lavare
D'hi zad, d'hi mamm, un noz a oe :

- Me na inn ket d'ar varadek,
Ma c'hoar Vari a renk monet;

Ma c'hoar Yari a renk monet,
M' habit kaer d'ez-hi 'vo gwisket. -

- Ho c'hoar n'aï ket d'ar varadek,
C'hui ' zo pedet, a renk monet. -

Marc'haridik, pa deuz klewet,
Da oela ez eo em laket.

Hi zad, vel m'hen euz hi gwelet,
Da Varc'haridik 'n euz laret :

- Merc'h Marc'harit, na oelet ket,
Rag c'hui ielo d'ar varadek ! -

Marc'harit paour a lavare
E-meaz hi gwele pa zave :

- Adieu did, ma gwele, 'larann,
Bikenn en-out ken na gouskann ! -

Hi zad, 'vel m'hen euz hi c'hlewet,
Da Varc'haridik 'n euz laret :

- Ma merc'h Marc'harit, n' oelet ket,
Rag c'hui ielo d'ar varadek. -

Marc'haridik a lavare
Na d'hi fresik, p'hen digore :

- Adieu did, ma frez paour, 'larann,
Ha d'am dillad-kaer 'zo en-han! -

Hi zad, 'vel m'hen euz hi c hlewet,
Da Varc'haridik, 'n euz laret :

- Marc'haridik na oelet ket,
Rag c'hui ielo d'ar varadek! -

Marc'haridik paour a lare
E-meaz ann ti pa sortie :

- Adieu, ma mamm baour ha ma zad,
Adieu breudeur ha c'hoerezad ! -

Hi zad, 'vel m'hen euz hi c'hlewet,
Da Varc'haridik 'n euz laret :

- Marc'haridik, na oelet ket,
Rag c'hui ielo d'ar varadek ! -

Marc'haridik a lavare
D'hi inkane, pa hen pigne:

- Adieu did, ma marc'h paour, 'larann,
Bikenn warnout ken na bignann ! -

II
Pa arruaz en penn ar roz,
Oa Rozmelchon euz hi gortoz :

- Bonjour, Marc'harit, d'ac'h 'larann,
Plac'hik beure-mad ho kavann ! -

- Ha c'hui, aotro, a zo iwe,
Brema dlejac'h boud 'n ho kwele ! -

- Marc'haridik koant, diskennet,
Da dijuni ganin 'teufet. -

- Kennt dont e-meaz a di ma zad,
Me am euz dijuniet mad. -

- Marc'haridik, deut d'am jardinn,
Da dibab 'r bouked louzou finn ;

Pe autramant ur garlantes,
Da lakad war ho podad leas. -

- Salv-ho-kraz, eme-z-hi, aotrou,
Na sonjann ket en bokedou;

En Kervezennek 'zo kanvou,
Marw eo mab-henan ann aotrou. -

- Ha ve marw mab-henan 'nn aotrou,
N'eo ket c'hui a reï he ganvou ;

N'eo ket c'hui a reï he ganvou,
Met 'r re herito d'he vadou. -

N' oa ket he c'hir peurlavaret,
A-vriad en-hi eo kroget.

Un heur-anter, hep laret gaou,
Ez int bet o c'hourenn ho daou.

'Nn itron lare 'brennestr hi c'hambr :
- Kouraj ! kouraj, plac'hik iaouank ! -

- Kouraji mui na hallann ket,
Ma c'halon baour na bado ket ;

Ma c'halon baour na bado ket,
Ma zeïenn a zo re stardet :

Gwell eo ganin koll ma buhe,
Wit m'eo koll ma virjinite !

Itron, ur gontel d'in taolet,
D' droc'ha ma zeïenn re-stardet ! -

Ur pognard d'ez-hi ' zo taolet,
En hi c'halon deuz-han plantet ;

En hi c'halon deuz-han plantet,
Eno war al lec'h eo marwet !
VERSION "BARZHAZ BREIZH"

I
6.Mac'haridig, va merc'hig koant,
C'hwi zo buan, ha c'hwi zo drant,

7.C'hwi savo warc'hoazh beure-mat,
Da gas laezh d'an dud zo' varat.

8.- Va mammig mat, ma am c'haret,
D'ar varadeg n'am c'haset ket,

9.N'am c'haset ket d'ar varadeg:
C'hwi lakay an dud da zroug-pre'ek.

10.Lakaet da vont va c'hoar henañ,
Pe va c'hoar vihan Fransezañ;

12.- Be spiet gant neb a garo,
C'hwi zo pedet: c'hwi a yelo;








12. C'hwi zo pedet: c'hwi a yelo;











12. C'hwi zo pedet: c'hwi a yelo;











12. C'hwi zo pedet: c'hwi a yelo;

14.Mac'haridig a lavare
D'he zad ha d'he mamm, er beure

16.- Kenavo, mamm, kenavo, tad,
N'ho kwelo mui va daoulagad;





12. C'hwi zo pedet: c'hwi a yelo;








23.Pa ae ar plac'h e-biou an doz
Oa an aotrou ouzh he gortoz.







28.Tostait, ha deomp-ni da leinañ,
Keit ha ma vezor d'he aozañ.

29.- Aotrou kaer, ho trugarekat,
Leinet am eus, ha leinet mat.

30.- Na deuit-hu neuze d'ar jardin,
Deuit-hu da gutuilh louzoù-fin

31.Deuit da gutuilh ur garlantez,
Da lakaat war ho podad laezh.


32.- Na zougan ket a vokedoù,

32. Evit ar bloaz am eus kanvoù.























61.En abeg deoc'h, Gwerc'hez Vari.
Me a varvo gwerc'hez, hep si"




63.Ar gontell vras en he c'halon,
TRADUCTION de la version "GUERZIOU"

I
Au grand Lezker il y a une écobue,
Tout le monde est prié d'y aller;

Tout le monde est prié d'y aller,
La petite Marguerite a été priée en dessous.

La petite Marguerite disait
A son père et à sa mère, une nuit :

- Moi, je n'irai pas à l'écobue,
Ma soeur Marie doit y aller;

Ma soeur Marie doit y aller,
On lui mettra mon bel habit. -

- Votre soeur Marie n'ira pas à l'écobue,
C'est vous qui êtes priée, et il vous faut y aller.

La petite Marguerite, quand elle a entendu,
S'est mise à pleurer.

Dès que son père a vu cela,
Il a dit à la petite Marguerite :

- Ma fille Marguerite, ne pleurez pas,
Car c'est vous qui irez à l'écobue !..... -

La petite Marguerite disait,
En se levant de son lit :

- Je te dis adieu, ô mon lit,
Jamais plus je ne coucherai en toi! -

Son père, l'ayant entendue,
A dit à la petite Marguerite :

- Ma fille Marguerite, ne pleurez pas,
Car c'est vous qui irez à l'écobue. -

La petite Marguerite disait
A sa petite armoire, en l'ouvrant :

- Je te dis adieu, ma pauvre armoire,
Et à mes beaux habits qui sont en lui (toi) ! -

Son père, l'ayant entendue,
A dit à la petite Marguerite :

- Petite Marguerite, ne pleurez pas,
Car c'est vous qui irez à l'écobue. -

La petite Marguerite disait,
En sortant de la maison :

- Adieu, ma pauvre mère et mon père,
Adieu, frères et soeurs ! -

Son père, l'ayant entendue,
A dit à la petite Marguerite :

- Petite Marguerite, ne pleurez pas,
Car c'est vous qui irez à l'écobue! -

La petite Marguerite disait
A sa haquenée, en montant dessus :

- Je te dis adieu, mon pauvre cheval,
Jamais plus je ne te monterai!

II
Quand elle arriva au haut de la colline,
Rozmelchon était à l'attendre :

- Je vous souhaite le bonjour, Marguerite,
Je vous trouve une jeune fille bien matinale ! -

- Et vous, vous l'êtes aussi, seigneur,
Vous devriez être maintenant dans votre lit!

- Marguerite, descendez (de cheval),
Vous viendrez déjeuner avec moi. -

- Avant de sortir de la maison de mon père,
J'ai bien déjeuné. -

- Marguerite, venez avec moi dans mon jardin,
Pour choisir un bouquet de fines fleurs;

Ou bien encore une guirlande,
Pour mettre sur votre pot à lait. -

- Sauf votre grâce, dit-elle, seigneur,
Je ne songe pas à des bouquets;

A Kervezennec il y a du deuil,
Le fils aîné du seigneur est mort. --

- Et quand même le fils du seigneur serait mort,
Ce n'est pas vous qui porterez son deuil;

Ce n'est pas vous qui porterez son deuil,
Mais ceux qui hériteront ses biens. -

Il n'avait pas fini de parler,
Qu'il l'a prise à bras le corps.

Une heure et demie, sans mentir,
Ils ont été à lutter tous les deux.

La dame disait, à la fenêtre de sa chambre :
- Du courage! Du courage, jeune fille! -

- Avoir courage plus longtemps je ne puis,
Mon pauvre coeur ne résistera pas;

Mon pauvre coeur ne résistera pas,
Ma ceinture me serre trop :

J'aime mieux perdre la vie,
Que perdre ma virginité!

Madame, jetez-moi un couteau,
Pour couper ma ceinture, qui me serre trop! -

Un poignard lui a été lancé,
Et elle se l'est plongé dans le coeur ;

Elle se l'est plongé dans le coeur,
Et elle est morte sur la place !


English Translation of the Lyrics

At the Great-Lezker is a weeding party
All are requested to come.

All are requested to come
Margaret was "sub-requested".

Maggie told her father
And her father that evening:

- I won't go to the weeding
My sister Mary must go there.

My sister Mary must go there
She may put on my clothes.

-Your sister shan't go to the weeding,
You were asked, so you must go -

Maggie hearing that
Began to cry.

Her father when he saw her
Said to Maggie:

-Daughter Maggie, stop crying,
For you must go to the weeding!

Poor Maggie said
When she got off her bed:

- Fare well my bed, I say,
Never again shall I sleep in you! -

Her father when he heard her
Said to Maggie:

-Daughter Maggie, stop crying,
For you must go to the weeding!

Maggie said to her press
When she opened it:

- Fare well, my poor press, I say
And all the clothes that are in you! -
Her father when he heard her
Said to Maggie:

-Daughter Maggie, stop crying,
For you must go to the weeding!

- Fare well my poor mum and my dad,
Fare well brothers and sisters! -

Her father when he heard her
Said to Maggie:

-Daughter Maggie, stop crying,
For you must go to the weeding!

Maggie said to her horse
When she mounted it.

Fare well, poor horse, I say,
Never shall I mount you again!-

II
When she reached the top of the hill,
Rozmelchon was awaiting her:

- Hello, Maggie, I say,
My girl, early you rise! -

- So do you Sir.
You should be sleeping in your bed!

- Pretty Maggie, dismount!
We shall have breakfast together.

- I just leave from my father's house
Where I had a good breakfast.

- Maggie, come into my garden
And make a posy of fine herbs!

Or else a garland
To put round your milk jug.
Excuse me Sir, she said,
I'm not in a mood for making posies;

They are in mourning in Kervezennec.
The eldest son of the lord is dead.

- If the eldest son of the lord is dead,
There is no need for you to mourn.

There is no need for you to mourn.
Only for those who will inherit his goods. -

While he was thus speaking
He has taken her in his arms.

An hour and a half, I do not lie,
The two have been wrestling.

The lady who sat by the window of her room cried:
- Courage, courage, young girl! -

- I cannot cheer up any more.
My poor heart will not stand it.

My poor heart will not stand it.
My belt is too tight:

I prefer to lose my life
Rather than my maidenhood!

Lady, throw me a knife,
That I may cut this belt too tight! -

She threw her a dagger
Which she stabbed right into her heart.

Which she stabbed right into her heart.
And she died on the spot.


François-Marie Luzel (1821 -1895)




Retour à "La filleule de Du Guesclin"