Ar Falc'hun

Ar Falc'hun


Ton

1.Taget ar yar gant ar falc'hun,
Gant ar gouerezh lazet ar c'hon,
Lazet ar c'hon, gwasket an dud,
An dud paour evel loened mud!. Le faucon a étranglé la poule,
La paysanne a tué le comte
Le comte tué, on a opprimé le peuple,
Le pauvre peuple, comme une bête muette

2. Gwasket an dud, mac'het ar vro
Gant alouberien arall-vro;
Gant alouberien broioù-C'hall,
An Dredernerezh oc'h hengial: Le peuple a été opprimé, le pays piétiné
Par des envahisseurs étrangers,
Par des envahisseurs venus de France,
Que la Douairière a racolés

3.Mac'het ar vro ha savet kroz,
Savet yaouank ha savet kozh;
War marv eur yar hag eur falc'hun,
Breizh e gwad, e tan hag e kaon. Le pays piétiné, une révolte a éclaté.
Les jeunes se sont soulevés ainsi que les vieux;
La mort d'une poule et d'un faucon
Fait que la Bretagne est à feu et à sang, et en deuil.

4. War Menez Du e gouel Yann Mad,
Tregont kouer en dro d'an tantad.
Ha Kado-Gann eno ganto
War e forc'h houarn a harpe. Sur la Montagne Noire, pour la Saint-Jean
Trente paysans étaient réunis autour du grand feu.
Et parmi eux, Kado le Batailleur
Qui s'appuyait sur sa fourche de fer.

5. -Petra larit-c'hwi, paotred-yod,
Ha paea ar gwirioù a reot?
Evidon-me na baein ket!
Gwell a ve ganin boud krouget! Qu'en dites-vous, mangeurs de bouillie,
Payerez-les droits?
Pour moi, je ne les payerai pas!
Je préfererais être pendu!

6. -Evidon na rin kennebeud!
Noaz va faotred, va chatal treud;
Na rin ket, m'entoue ruz-glaou tan,
Sant Kado kenkoulz ha Sant Yann! Je ne les payerai pas non plus!
Mes fils sont nus, mes troupeaux sont maigres.
Jamais, je le jure par les braises de ce feu,
Par Saint Kado et par Saint Jean!

7. Me, va danvez a ya da goll,
Da goll ez an en oll d'an oll;
Ken na vo ar bloaz echuet,
Vo red din mond da glask va boued.  Moi, ma fortune se perd,
Je vais être complètement ruiné;
Avant que l'année soit finie,
Il me faudra mendier mon pain!

8. -Da glask ho poued na eot ket,
En tu ganin ne laran ket;
Mar deo trouz ha kann a glaskont,
Ken na vezo deiz a gavint!  -Vous n'irez pas mendier votre pain,
Mais vous n'avez qu'à me suivre.
S'il veulent tumulte et bataille,
Avant qu'il soit jour, ils seront satisfaits!

9. -Kent an deiz kavint trouz ha kann!
Ni hen toue dre vor ha taran!
Ni hen toue dre stered ha loar!
Ni hen toue dre nenv ha douar! Avant le jour ils trouveront tumulte et bataille!
Nous le jurons par la mer et la foudre!
Nous le jurons par les étoiles et la lune!
Nous le jurons par le ciel et la terre!

10. -Hag en da gemer eur skod-tan
Ha peb hini eur skod eveldan:
-En hent, paotred, en hent breman!
Ha prim etrezeg Keraran.- Et Kado de prendre un tison,
Et chacun d'en faire autant:
_En route, les enfants, en route maintenant!
Et vite à Guérrande!-

11. E c'hwreg gantan er penn araog,
Ganti war he skoaz zehou eur c'hrog,
Hag hi o kana tre ma yee:
"Timad, timad, va bugale! Sa femme marchait à ses côtés,
Au premier rang, portant un croc sur l'épaule droite
Et elle chantait en marchant:
-Pressons, pressons mes enfants!-

12. N'eo ket vit mond da glask o boued,
Em-eus va zregont mab ganet;
N'eo ket evid dougen keuneud,
O na mein benn-rez kennebeud! Ce n'est pas pour qu'ils aillent mendier leur pain,
Que j'ai mis au monde mes trente fils;
Ce n'est pas pour qu'ils portent des fagots,
Oh ni des pierres de taille non plus!

13. N'eo ket evit dougen ar zamm
Emaint bet ganet gant ho mamm,
N'eo ket evit pila lann glaz,
Pila lann kriz gant ho zrei noaz; Ce n'est pas pour porter des fardeaux
Que leur mère les a enfantés;
Ce n'est pas pour piler l'ajonc vert,
Pour piler l'ajonc rude avec leurs pieds nus!

14. N'eo ket a-hend-all evit peuri
Mirc'hed, chas-red hag evned kriz;
Nemed da laza 'r vac'herien,
Em-eus-me ganet va mibien!"- Ce n'est pas non plus pour nourrir
Des chevaux, des chiens de chasse et des oiseaux de proie;
C'est pour tuer les oppresseurs que j'ai enfanté mes fils, moi!-

15. Ha d'euz eun eil tan d'egile
A eent héd-ha-héd d'ar menez:
-Timad! timad! boud! boud! you! you!
Tan ruz war baotred ar gwirioù!- Et ils allaient d'un feu à l'autre
En suivant la montagne:
-En avant, en avant, hourra, hourra!
Au feu les valets du fisc!-

16. O tont d'an traon gant ar menez
Tri mil ha kant a oa aneze;
Ha pa oant digoueet e Langoad,
E oant nao mil en eur bagad. En descendant dans la plaine
Ils étaient trois mille et cent;
En arrivant à Langoad,
Ils étaient neuf mille réunis.

17. Pa oant digoueet da Geraran,
E oant tregont mil ha tri c'hant;
Ha Kado a vennaz neuze:
-Ai'ta aman 'n hini eo!- Quand ils arrivèrent à Guerrande,
Ils étaient trente mille trois cents;
Et alors Kado décida:
- Allons, courage! C'est ici!-

18. N'oa ket e gomz peurlavaret,
Tri c'hant karrad lann oa kaset
Ha laket tro-war-dro d'ar ger
Hag an tan enni, fol ha têr; Il n'avait pas fini de parler
Que trois cents charretées d'ajonc avaient été amenées
Et empilées autour du batiment,
Et que la flamme, ardente et folle, l'enveloppait!

19. Eun tan ken fol, eun tan ken têr
Ma teuze ennan ar ferc'hier,
Ma strake ennan an eskern
Evel re zaonet en ifern! Une flamme si ardente, une flamme si folle,
Que les fourches de fer y fondaient,
Que les os y craquaient
Comme ceux des damnés de l'enfer!

20. Ma yudent gant kounnar en noz
Evel bleizi kouezet er foz;
Ha tronoz pa zavaz an heol,
Oa 'r gwiraerien luduet oll! Que les agents du fisc hurlaient de rage en la nuit,
Comme des loups tombés dans la fosse;
Et que le lendemain, quand le soleil parut,
Ils étaient tous réduits en cendre.






Galleg Saozneg