Gwin ar C'hallaoued
Ton

1. Gwell eo gwin gwenn barr na mouar
Gwell eo gwin gwenn barr!
(2 wech)

Tan, tan, dir o dir,
Tan, tan, dir ha tan, tan, tann!
Tir ha tonn, tonn, tann
Tir ha tir ha tonn!

2. Gwell eo gwin nevez oh! na mez!
Gwell eo gwin nevez!
(2 wech)

Diskan

3. Gwell eo gwin a lufr Oh! na kufr!
Gwell eo gwin a lufr!

4. Gwell eo gwin ar Gall nag aval
Gwell eo gwin ar Gall!

5. Gall, dit kef ha deil, dit pezh-teil
Gall, dit kef ha deil!

6. Gwin gwenn dit Breton a galon!
Gwin gwenn dit, Breton!

7. Gwin ha gwad a red a-gevred!
Gwin ha gwad a red!

8. Gwin gwenn ha gwad ruz ha gwad druz.
Gwin gwenn ha gwad ruz

9. Gwad ruz ha gwin gwenn, un awen!
Gwad ruz ha gwin gwenn

10. Gwad ar C'hallaoued eo a réd;
Gwad ar C'hallaoued!

11. Gwad ha gwin evis er gwall vrizh,
Gwad ha gwin evis.

12. Gwin ha gwad a vev neb a ev
Gwin ha gwad a vev!
(2 wech)

Tan, tan, dir o dir,
Tan, tan, dir ha tan, tan, tann!
Tir ha tonn, tonn, tann
Tir ha tir ha tonn!

Koroll ar C'hleze

13. Gwad, gwin ha koroll dit Heol!
Gwad, gwin ha koroll!

14. Ha koroll ha kan, kan ha kann!
Ha koroll ha kan!

15. Koroll ar c'hleze en eze;
Koroll ar c'hleze

16.Kan ar c'hleze glaz a gar lazh;
Kan ar c'hleze glaz.

17. Kann ar c'hleze gouez ar roue!
Kann ar c'hleze gouez.

18. Kleze, Roue braz ar stourm-maez!
Kleze, Roue braz!

19. Kanevedenn gen war da benn!
Kanevedenn gen!
(div wech)

Tan, tan, dir o dir,
Tan, tan, dir ha tan, tan, tann!
Tir ha tonn, tonn, tann
Tir ha tir ha tonn!



Eléments tirés du carnet 2

Material drawn from Copybook 2

En gras, texte authentiquement collecté. Le reste semble correspondre à des ajouts ultérieurs ou à une première ébauche des deux poèmes du Barzhaz.
Le doute est permis pour les 2 strophes (a) et (b) dans l'angle en bas à droite [E] et celles repérées 9 à 13, notées verticalement sur les pages 76 et 77 du manuscrit. ("strophes du sang") [F] à [J]

In bold characters, genuine collected text. The rest seems to be later additions or a first draft for the two Barzhaz poems.
Doubt is allowed for the two stanzas (a) and (b) in the bottom right angle [E] and those identified as 9 to 13, inserted vertically on pages 76 and 77 of the manuscript ("blood stanzas"). [F] à [J]
































Page 76

[A] Ar resin
[B](chanté par un ivrogne) à Coray

[MOITIE GAUCHE] [C]

(2) Gwel eo gwin na nez (na mez) (nevez)
Na Mez oh (heb Lez, O)

Gwel eo gwin na mez!
(2) Gwir gwin na mouar
Neb a gar


(1) Gwel eo Rezin na mar
(1) O heb mar


(4) (3) Gwel eo gwin ar gall
n’aval! oh!


(9) Gwel eo gwin na lez
(D’al lez)
kaoulez;


[MOITIE DROITE] [D]

gwel eo gwin na mel
na dour vel-ho

Gwel (eo) gwin na dour per put
D’an dud


(5) Gwin ar Gal, (éo) gwin em dorn
gant gorn
na gorn, O

(6) Na kornat gouron,
er bron :


Gwel eo gwin ar gall,
n'aval

Koat D’ar gal (koat) ha deil
ha teil


Resin D’ar Vreton...
ha ton


[P. 76, ANGLE EN BAS A DROITE] [E]
(a) Gwad ha gwin a red ha kefred

(b) Gwin gwenn ha gwad ruz
ha druz

[MARGE DROITE VERTICALEMENT]
[Colonne 1] [F]
9 Gwad ru ha gwin gwen,
eul lenn

10 Gwin ar Gallaoued a red
oh gwin ar gall a red

[Colonne 2] [G]
11 gwad ar gallaoued
a red!

[Colonne 3] [H]
13 Gwad ha gwin na vev
neb ev, o
A vev... oh gwad a gwin à vev.

page 77 / 40

[MARGE SUPERIEURE] [I]
[débordant sur p.76]
12 Gwad a gwin evis
e vriz
____________________
Gwad ha gwin a vez
ha koroll ann holl ;
did éol' a un te eo

[SUR PAGE 77] [J]
Ha korol, ha kan
ha kann !

Koroll ar c'hlezé
'nn eze !

Kan ar c'hlezé c'hlaz
a laz.

Kann ar c'hlezé c'houé
roué

Korollomp,kanomp,
kannomp !
Page 76

[A] Le raisin
[B] chanté par un ivrogne à Coray.

[MOITIE GAUCHE] [C]

(2) Mieux vaut vin qu'hydromel (nouveau)
Qu'hydromel, O [LV traduit "mez" par "bière"]

Mieux vaut vin que mûre
[(2) Vrai vin plutôt que mûre
Chacun aime


(1) Mieux vaut raisin que mûre
(1) O, sans doute.


(4) (3) Mieux vaut le vin du Français
Que la pomme! O!


(9) Mieux vaut vin que lait
Que le lait
Caillé.


[MOITIE DROITE] [D]

[Mieux vaut vin que miel
Qu'eau de miel [hydromel] O!

Mieux vaut vin qu'eau de poire imbuvable
Pour les gens.


(5) (C'est) du vin français (qui est) dans ma main
Avec (ma) pipe
(Ma) pipe, O

(6) (Qu')une mâle (?) pipée
dans la poitrine :


Mieux vaut le vin du Français,
Que la pomme (le cidre?)

Le bois pour le Français (bois) et les feuilles
et le fumier.


Le raisin pour le Breton
à flots


[P. 76, ANGLE EN BAS A DROITE] [E]
(a) Sang et vin coulent de concert

(b) Vin blanc et sang rouge
Et dru

[MARGE DROITE VERTICALEMENT.]
[Colonne 1] [F]
9 Sang rouge et vin blanc,
un lac

10 Le vin des Français coule
Oh le vin des Français coule

[Colonne 2] [G]
11 Le sang des Français
coule sang

[Colonne 3] [H]
13 Sang et vin quiconque vit
en boit, O
Vivra...oh sang et vin vivra.

page 77 / 40

[MARGE SUPERIEURE] [I]
[débordant sur page 76]
12. J'ai bu le sang et le vin
Jusqu'à l'ivresse
____________________
Il y a le sang, le vin
Et la danse de tous
Pour toi, soleil et c'est un jour

[SUR LA PAGE 77] [J]
Et danse, et chant
et bagarre!

Danse de l'épée
en cercle [traduction du Barzhaz] !

Chant de l'épée grise
qui tue.

Combat de l'épée sauvage,
Roi.

Dansons,chantons,
Battons-nous!
Page 76

[A] "The grape"
[B] sung by a drunkard in Coray.

[LEFT HALF] [C]

(2) Better grape wine than mead (new wine)
Than mead, O [LV translates "mez" as "beer"]

Better grape than blackberry
[ (2) True wine rather than blackberry wine
Everyone likes


(1) Better grape than blackberry
(1) O, without doubt.


(4) (3) Better French wine
Than cider, O!


(9) Better wine than milk
Than milk,
Than curds.


[RIGHT HALF] [D]

[Wine is better than mead
That "honey water" [mead] O!

Better wine than undrinkable pear brandy
For humans.


(5) (There's) French wine (in my) one hand
And in the other (my) pipe
My pipe, O

(6) Just a thorough whiff (?),
in my chest:


Better French wine,
Than apple wine

For the French wood and leaves
and manure.


Grape wine for the Breton
flowing in streams


[P. 76, BOTTOM RIGHT ANGLE] [E]
(a) Blood and wine flow together

(b) White wine and red blood
A heavy stream.

[RIGHT MARGIN VERTICALLY.]
[Column 1] [F]
9 Red blood and white wine,
a flowing lake

10 The wine of the French flows
O the wine of the French flows

[Column 2] [G]
11 The blood of the French
blood flows

[Column 3] [H]
13 Blood and Wine alive
in one drink, O
They shall live ... o forever shall live.

page 77/40

[UPPER MARGIN] [I]
[overflow on page 76]
12. I drank blood and wine
Until drunkenness
____________________
Here are blood and wine
And everyone dances
For you, sun and the new day

[ON PAGE 77] [J]
Everyone dances, and sings
and fights!

Sword dance
in a "circle" [as translated in the Barzhaz] !

Song of the Gray Sword
the stabbing sword.

Wild fighting sword,
You're a king.

Let us dance and sing,
and fight!





Kempennet gant Laura W. Taylor (1865)

Galleg Saozneg