Seizenn Eured

I

1. Antronoz ma oan dime'et e oan-me kemennet:
Da heuliañ baron Rieg oa ret din-me monet;
Da heuliañ 'n Aotrou baron ha da dreuziñ ar mor,
O klask harpañ, mar geller, bar Bretoned tre-mor.

2. "Deus ganin-me, va floc'hig, war ar maez da vale;
Me a renk-me kimiadañ gant ma mestrez feteiz;
Me a renk-me kimiadañ fenoz gant ma mestrez,
Pe ma c'halon a ranno em c'hreiz gant an enkrez"

3. Dre ma tostae ouzh kêr nemet krenañ na rae;
Pa eas tre 'barzh an ti, e galon a bike.
"Tostait, va aotrou ker, ha deuit e-tal an tan;
Me 'ya da aozañ deoc'h-hu bremañ souden askoan."

4. "Salokras, va moereb gozh, askoan ne c'houlan ket,
Nemet komzañ ouzh ho merc'h, mar bez din aotreet."
An itron 'dal m'e glevas, a dennas he botoù,
Hag a lammas war ar bank war solioù he loeroù;

5. Lammout a reas war ar bank war azel ar gwele:
"Dihun, ma merc'h Loïda, ha sav eus alese;
Dihun, ma merc'h, dihun mat, ha sav eus da wele;
Da gomz ouzh da zen-yaouank zo erruet amañ."

6. Oa ket ar ger echuet, hi a lammas buan,
Diflasket he blev peur-zu war he divskoaz gwenn-kann:
"Siwazh din, va c'haredig, siwazh din, Loïda,
Me a renk mont war ar mor, me a renk kimiadañ.

7. Me a renk mont da Vro-Saoz da heul ost ar baron,
N'eus nemet Doue a oar mar zo keuz em c'halon.
- An' Doue! ma den-yaouank, na aet ket war an dour;
An avel zo hedro hag ar mor zo treitour.

8. Ma teufe deoc'h da vervel, petra ve ac'hanon?
O kaout keloù ouzhoc'h rannafe ma c'halon;
O vonet gant an aojoù deus an eil loj d'eben:
"Klevet hoc'h-eus, merdeidi, klevet roud eus ma den ?"

9. Ar plac'h yaouank a ouele ; eñ en-deus he freget:
"Tevet, tevet, Loïda, ouzhin na ouelet ket,
Ur sei'enn a zasin deoc'h dimeus glas-alaouret,
Ur sei'enn eured a voug hag hi rumenluiet."

10. Neb a welje ar marc'heg 'n e goazez 'tal an tan,
E vuiañ-karet soublik war benn he c'hlin gantañ,
Ganti e kerc'henn e c'houg he divrec'h, oc'h ouelañ,
Hep lâret ger, o c'hortoz an deiz da gimiadañ.

11. Ha pa baras ar gouloù, ar marc'heg a lâre:
"Kanañ a ra ar c'hilhog, ma dous, setu an deiz."
"Ne c'hall! va muiañ-karet, ne c'hall! gaou a lavar;
Nemet al loar war ar roz, nemet al loar a bar."

12. "Salokras, me wel an heol dre volzennoù an nor;
Pred eo din-me kimiadañ, pred eo din mont war ar mor."
Hag eñ kuit; ha tre ma ae 'gregache ar biked:
"Evit ar mor bout treitour, treitouroc'h ar merc'hed!"

II

13. Da ouel Yann-dibun-an-Eost, ar plac'h a lavare:
"Pell war ar mor e welis eus beg Menez Are,
Pell war ar mor e welis ul lestr hag eñ war var;
Hini oa war an aroz hennezh hini am c'har.

14. Gantañ ur c'hleñv en e zorn, hag eñ e gwall stourmad;
Tud varv en-dro dezhañ, e roched leun a wad.
Echu eo gant ma den paour! echu!" a lavare.
Ha d'an eginad nevez oa dime'et adarre.

15. Ken e oe kaset keloù, keloù mat dre ar vro:
"Echuet eo ar brezel! deut ar marc'heg en-dro!
Deut eo en-dro d'ar maner, heg eñ drev ha divank;
Mont a ra en noz gentañ daved e blac'h-yaouank!"

16. Dre ma tostae ouzh ker 'gleve son ar c'hwitoù,
Luc'hañ wele ar maner gant ar goulaouennoù:
"Eginanerien laouen, ha pa m'oc'h war vale,
Pezh a vat e lec'h oc'h bet? Pe son a glevan-me?"

17. "Son ar c'hwitourien, Aotrou, o seniñ daou-ha-daou:
Emañ ar soubenn dre laezh o vont war an treuzoù.
Son ar c'hwitourien, avat, o seniñ tri-ha-tri:
Emañ ar soubenn dre laezh o vont tre 'barzh an ti."

III

18. Pa oa peorien an eured ouzh an daol er maner,
Erruas un truant kaezh o c'houlenn degemer.
"Ha me c'hallfe kaout boued ha bout digemeret?
Setu an abardaez-noz, n'ouzon pelec'h monet."

19. "E-leal, paour-kaezh truant, degemer e kefot,
Ha kevred gant ar re all ouzh an daol e koaniot:
Tostait eta, den mat, ha deuit-tre 'barzh an ti,
Va fried kerkent ha me, ni ya d'ho servijiñ."

20. Benn ar c'hentañ diaze, hi he deus goulennet:
"Petra c'hoarv' ganeoc'h, paour-kaezh, ha pa na zañset ket?"
"Netra c'hoarv' ganin, itron, pa na zañsan ket-me,
Nemet sabatuet on gant skuizhder o vale."

21. Benn an eilvet diaze e c'houlennas gantañ:
"Skuizh emaoc'h atav, den mat, pa na zañset ket?"
"Skuizh emaon atav, avat, pa ne zañsan, itron,
Skuizh emaon, hag ouzhpenn-se tenn eo va c'halon."

22. Benn an deirvet diaze, en ur c'hoarzhin e-leal,
Hi a lavaras dezhañ: "Deuit ganin da zañsal
"Honnezh eo din un enor ha ne zelle'an ket,
Hogen na in d'ho tinac'h, na den seven ebet."

23. Ha tra ma oant gant ar bal, war he zu o stouiñ,
'Grozmolas e pleg he skouarn, o c'hoarzhin-glas outi:
"Pale 'mañ ar walenn aour 'poa bet diganin-me
War dreuzoù dor ar sal-mañ, bloaz zo, deiz evit deiz?"

24. Hag hi kroazas he daouarn o sellet trema 'n nec'h:
"Betek vremañ, ma Doue, am-boa bevet dinec'h!
Me 'venne bout intañvez ha bez din daou bried!"
"Gwall vennet hoc'h eus, va dous, n'hoc'h eus hini ebet!"

25. Hag eñ da denn ur c'hour-gleñv deus dindan e chupenn,
Ha da skeiñ gantañ 'n itron betek poull he c'herc'henn,
Ken e teuas da stouiñ war he daoulin soublik:
"Ma Doue, 'me, ma Doue!" - hag hi da vervel mik.

IV

26. E Daoulas zo ur Werc'hez e iliz 'n abati,
Ur zei'enn glas-alaouret rumenluiet ganti .
Mar 'teus-te c'hoant da c'houzout piv en deus he gouestlet,
Goul' gant ar manac'h nec'het zo a-us hi stouet!

Extraits du Deuxième carnet de collecte de La Villemarqué

Excerpts from La Villemarqué's Second Collecting Book

L'intrigue générale et un certain nombre de strophes (la scène des adieux à la fiancée avec ses détails pittoresques, la collation d'après dîner, "adkoan", le lit clos où la mère accède en ôtant ses chaussures).sont empruntées à la gwerz "AN DAOU VIGNON". Celle-ci a trait à la levée de 300.000 hommes de 1793 et fut composée par un certain Per-Yannig. Ce chant est noté pp. 119 à 121 du Carnet de Keransquer N°2.
Per-Yannig cite lui-même dans son texte d'autres gwerzioù fameuses: "Silvestik" et l'"Héritière de Keroulas". Il s'est surtout directement inspiré du chant "Malrieu 735", dont le titre critique est "An disparti e noz kentañ an eured" (Séparés le jour du mariage) que La Villemarqué avait noté tout de suite après, p.121 du même carnet, sous le titre Le jeune chevalier (en rouge ci-après).
D'autres rapprochements possibles sont signalés sur la page française, sous "marqueterie de chants".

The general plot and a number of stanzas (the farewell to the bride episode with its picturesque details, the after dinner snack, "adkoan", the closed bed which the mother accesses by taking off her shoes) are borrowed from the ballad "AN DAOU VIGNON" . This relates to the levy of 300,000 men in 1793 and was composed by a certain Per-Yannig . This song is recorded on pp. 119 to 121 Keransquer copybook N ° 2.
Per-Yannig himself quotes in his text other famous gwerzioù: "Silvestik" and the "Héritière de Keroulas". He was especially directly inspired by the "Malrieu 735" song, whose critical title is "An disparti e noz kentañ an eured" (Separated on their wedding day) that La Villemarqué had noted immediately after, on p.121 of the same notebook, under the title The young knight (in rouge below).
Other possible connections are indicated on the English page , under "A patchwork of songs".

p. 168

(En marge à gauche, au crayon:) Gouriz Eured
1. Antronoz ma oan dime(ze)t, a oa gourc'hemenet (goulennet)
Da vont difenn baron Rieg oa red din monet,.
Da heul’ an Aotrou baron ha da dreuziñ ar mor,
Evit monet da harpañ kenk Bretoned tremor.

2. - Donet a rez (Deut-te ganin), va floc'hik, ganin-me da vale,
(Cf.Les 2 amis, Carnet 2, p 119, str.1 et 2:)
Me a renk kimiadañ, d'eus ma mestrez feteiz,
Me a renk kimiadañ fenoz gant ma mestrez,
Pa ma c'halon a ranno, gant an dristidigez. -

3. Dre ma tostaent d"eus ar ger, nemet krenañ a rae,
Pa eaz tre barzh an ti, o galon a vanke.
(Cf.Les 2 amis, Carnet 2, p 119, str.4 à 6:)
- Tostavit, Aotrounez ker, ha deuit e-tal an tan!
Me ya da aozañ deoc'h c'hwi bremañ souden askoan. -

4. - Oh, salokras, ma moereb (mammig) gozh askoan ne c’houlan ket,
Nemet komzout ouzh ho merc'h mar bez d’in aotreet. -
Hag an itron kozh, dalc'h ma glevas, da dennañ he boutoù,
Ha da lammout war ar bank war zolioù hi leroù.

5. Ha da lampañ war ar bank, war azel ar gwele:
- Dihun, ma merc'h, dihun mat ha sav d'eus alese
Dihun, ma merc'h, dihun mat ha sav d'eus alese,
Da gomz outi da zenig a zo erruet amañ. -

p. 169 / 98

6. - Ar plachik dalc'h m’hen glevas, a zilammas buhan,
Dispak-kaer he blev peur-zu, war he divskoaz gwen-kann.
- Siwazh din, va c'haredig, siwazh, Aloida,
Ma renkan mont war ar mor, ha renkan kimiadañ.

7. Me renkan mont war ar mor da Vro-Zaoz da heul ost ar baron
N'eus nemet Doue a oar mar zo kañv em c'halon.
(Cf.Jean Larc'hantec, Carnet 1, p 181, str. H et 7:)
- En añv Doue, ma zen yaounk, na it ket war ar mor,
Rak an avel zo e-dro, hag ar mor zo treitour,

8. Ma teufe d’hoc'h da vervel, petra ve ac'hanon ?
O klask keloù douzoc'h c'hwi, e rannfe va c'halon
O vonet gant an aodoù, d'eus an eil loch d’eben,
- N'ho- peus ket klevet, merdeidi, klevet roud eus ma den ?

(Cf.Chanson du Marchand, Carnet 2, p 129, str. 11:)
9. En añv Doué, karedig, ouzhin na ouelit ket
Pe rannañ a ray ma c'halon, keit a vo red monet.

p. 170

Ur sei(z)en a zastumin deoc'h, Aloidig, ma fried,
Ur zae eured satin, hag unan diamantet. -

10. Neb a welje 'r marc'heg,‘n e goazez 'tal an tan,
An dimezellig koant, war benn e glin gantañ,
Ganti ' kerc'henn he c'houg he divrec'h, oc'h ouelañ
Hep laret ger o c'hortoz an deiz, da gimiadañ.

(Cf.Me'm-eus ur vestrez, p 219, Carnet 1, str. 6 à 8:)
11. Ken a baras ar goulou-deiz: - Ma dous, sav alese!
Kan eta en deiz ar c hilhog, prestik e vo an deiz!
- Gaou a lavar, den yaouank, ar c'hozh chilhog-se!
Al loar a bar war ar roz hag eñ gav gantañ 'ma deiz. -
(Hanter-noz eo gantañ pa vo deiz)

12. - Salokras, an heol a luc'h dre doull an nor:
Poent eo deomp kimiadañ, poent eo din mont war vor .

p. 171 / 99

'Vit d'ar mor bout traitour ha d’an avel e-dro,
E-drooc'h c'hoazh ema ar merc'hed e bep bro.

I I
13. Da Ouel Yann eñ eas kuit, da Ouel Yann hi lare :
(Da Ouel Yann-Eost d’abardaez ar plac'h a lavare:)
- Me wel pell war ar mor glas d'eus beg ar Menez Bre,
(Cf.Jean Larc'hantec, Carnet 1, p 181, str. B et C:)
Me wel pell war ar mor ul lestr eus-a Gernev,
Hag 'n hini zo ennañ ez eo ma c'harantez.

14. Ema-eñ en aroz hag ema er stourmad,
Tud varv en dro dezhañ, he roched leun a wad.
Pa oa an Nedeleg hi glaske digarez,
D’an eginan nevez, oa dimet adarre.

I I I
15. Ken a zigasor keloù, keloù mat dre ar vro:
Echu eo ar brezel, deuet ar marc'heg en-dro.
Deuet en-dro d ar ger hag eñ yac'hb-plom ha divank
Mont a ra, bet' an ti,((trema 'r) maner e flac'h yaouank.

16. Dre-ma tostae d'eus 'r ger, gleve son ar binioù (c’hwitelloù)
Gwele lugern 'r maner gant ar goulouennoù,
Eginanerien 'tont: - Ha p'emaoc’h war vale,
Petra zo nevez e kraoñ, pe son a glevan-me?

p. 172

17. - Son ar sonerien, Aotrou, o soniñ daou ha daou:
'Ma ar soubenn tre-laezh o vont war an treuzaoù.
Son 'r sonerien, avat, o seniñ tri ha tri:
'Ma ar soubenn tre laezh o vonet barzh he zi. -
( <-- p. 221 / 132 st. 1 & 2)

a. 'N aotrou dalc'h ma glevas, a zistroas e ger,
Pa sellas ouzh ar gwaz nevez o tont a-bell
(- Me zo vel ar glujar pa vez kollet he far. -)
Hag eñ d'ober e zoñj ha da vont da baour zen
Ha da vont da baour zen da glask (c'houll) un aluzen.

(En regard de ces vers, verticalement, en marge à gauche. )
'Sellout hen hag e zous o tonet er maner...

18. - Pa oa bet peorien an eured, oc'h an daol o kognañ
Erruas an den yaouank (ar paour kaez den), o c’houlenn digemer.
- Ha-me c'halfé kaout un tamm boued ha bout degemeret?
(- Nozvat deoc’h, moerep goz, ha bout deghemeret?)
Erru an abardaez, n'ouzhon pelec'h monet.

19. - E-leal, paour kaezh den, degemer he kevfot,
A-gevret gant an dud 'ma bremañ o koaniet.
Tostavit-ta den yaouank ha deuit tre an ti!
Ma fried-nevez ha me, amañ d’ho servijiñ. -

20. 'Benn ar c'hentañ diazez, hi e-deus goulennet:
- Petra c'hoarvez ganit, peogwir (den paour) na zañsez ket?
- Netra c'hoarvez ganin, Pa na zañsan ket me.
Netra c'hoarvez ganin, skuizh on deus ar bale.

p. 173 / 100

21. 'Benn an eilvet diazez a c’houlenne gantañ,
- Skuiz emaoc'h atav, den paour, pa na zeuit bremañ?
- Skuiz atav emaon (emez avat), pa na zañsan, Itron,
Hag ouzhpenn skuiz emaon, zo tenn war ma c halon.

22. - 'Benn an deirvet diazez, 'n ur c'hoarziñ e-leal,
Hi 'lavaras dezhañ : - Deus ganin da zañsal!
- Honnezh zo din 'n enor na zellezan ket deoc'h.
Med n'on ket di-seven evit mont d’ho tinac'h.
(Pa choullent evel ken n'eont ket d’hen dinac’h)
(N'eus, den dereat ebet a yefe d’he tinac’h.)

23. Tre ma oant gant ar bal, c'houlennas (leun e zac'h?) diganti
(C'houlennas diganti o c'hoarzin glas outi)
Laras e pleg he skouarn: - Ha na 'n aneves mui ?
Pelec'h 'ma ma gwalen aour, ha ma diamanchoù,
Am-boa-me roet deoc'h, Itron, bremañ pevar (daouzek) miz zo.

24. Hi da groazañ he zaouarn, o sellet trem’ an nec'h
(o leuskel ur youadenn)
- Betek bremañ, ma Doue, am-eus bevet dinec’h
Soñjet (am-boa e) oan intañvez. Setu din daou bried!
- Gwall-tag a rit, Itron: N'ho-po hini ebet! -

p. 174

25. Hag eñ da denn ur c'hour-gleñv d'eus e jupen pilhoù,
Ha da skeiñ, gant an itron (tre zivronn) he vronn dehou,
(Ken a zeuaz da stouiñ war hec'h izili (?) soublik)
Ken a gou(ez)e d’an douar, war (pennoù) he zaoulin soublik
- Ma Doue, 'mez, ma Doue! - hag hi da vervel-mik.

IV.
26. E Daoulas zo ur Werc'hez, e milin n'abati,
Ur zei'n rumenluet, hag hi eo vouk, ganti.
Mar fell-dit-te gouzout (mat gout er-vat)piv en-deus hen gouestlet,
(Mar 'peus- te c'hoant da c'houzout piv en-deus hen gouestlet)
Goul gant ar manac'h yaouank, zo a-us-hi daoulinet!