AR BUGUEL KOAR Ma nije groët Landregueris Serri clos mad dor ho ilis N'voa quet badeet er buguel koar Tal an oter eus golo 'l loar . Penarfantan a levere D'otro Mesgwen eun de a voe : -Ma kinderv kel, pelec'h out bet ? De gat a ran kasti meurbet ! -Bet on duman, bars er ru vras O prenan n'habit satin glas O prenan n 'habit passamant D'am feneresik a so coant. -Ma ouffes ar pes ahon-me Birviquen satin na dougfe : Quentoc'h defe 'r pennad korden Wit he krougan eus eun derwen. Bed eo o kât eun ali fall ha groët a so dei' enn anval ; Groët e so dei' eur buguel koar Wit ho lemel diwar an douar. Otro Mesguen pa neus clevet Ractal d'er guer so distroet - Roit, ma merch, ho alc'hoëou Wit m'approuvin 'l er gwël deodou. - Alchoë ma fres a so torret, Alchoë ma bahut so collet, Alchoëou dach me na rin quet : Ma zad, nemeus alchoe ebet. Otro Mesguen pa neus clevet N'eun hac'h pennec eo croguet Ar couff bahut neus digoret Er buguel koar e neus cavet. - Ma merc'h Margot, dîme leret Pîou a neus bet ho quelenet D'ober er buguel miliguet Wit ma lemel diwar er bed. - Eur Corandon a Coat Yeodi Nevoa roet er buguel di War ma le moa laret dean Nije ma noz eured quentan Teir goëz an de vije tomet Teir goez an nos vije gromet, Vîje gromet gant spillo bras, Ho kalon a sante er hlas. - Ma merc'h Margot, dîme leret Pîou hen deus-an bet badeet ? - Ma zad eur beleguîk yaouank En neus bet groet er vadeïant. Da hanter nos, pe diwar dro , E badeet en ho hano Wit hanter (kant) scoet arhant gwen ha kement ali an aour melen. - Ma merch Margot, dime leret, Hano er re neus an dalhet ? - Hemon ho mevel bianan Hac ho matezîc brigidan. Ho mevel, ho matez vian Paeron ha maeronez dean : Laret moa ho recompançfen (3) Pa vijen mest deus ma moyen. En bek Guindî , tal er mor glas, War en drezen, kichen er groas, Krî vije ar galon na vouelje Er benneres pana voëlje. E voëlet pennerès Mesguen Er fang o kerset dîerc'hen, Eur rochet soufr en he c'herc'hen Er buguel koar war he barlen. Er boureo krog en he c'hasel Hi d(i)erc'hen a discabel A hent da devi aneï Hac hi re ya(ou)ank da dimêi. |
AR BUGEL KOAR Mar dije graet Landregeriz Serriñ kloz mad dor o iliz N'oa ket badezet ar bugel koar Tal an oter euzh goulou 'l loar! Pennfeunteun a lavare D'Aotrou Mêzgwenn un deiz a oe: - Va kenderv kaezh, pelec'h out bet? Ez gaout a ran kastiz meurbet! - Bet on du-mañ, 'barzh ar ru vras O prenañ n'habit satin glas , O prenañ n'habit pasamant D'am fenn-hêrezik a zo koant. - Ma oufez ar pezh ouzon-me Birviken satin na dougfe. Kentoc'h defe 'r pennad kordenn Vit he krougañ eus un derwen. Bet eo o kaout un ali fall Ha graet a zo de'i un an'val, Graet a zo de'i ur bugel koar Vit ho lemmel diwar an douar. Aotrou Mêzgwenn pa 'n'eus klevet Raktal d'ar gêr zo distroet. - Roit, va merc'h, ho alc'hwezoù Vit m'aprouviñ ar gwall deodoù. - Alc'hwez va fres a zo torret. Alc'hwez va bahut zo kollet, Alc'hwezoù deoc'h me na rin ket: Va zad, n'am-eus alc'hwez ebed. - Aotroù Mêzgwenn pa 'neus klevet E 'n hac'h bennak eo kroget Ar koufr-bahut 'neus digoret Ar bugel koar e-neus kavet. - Va merc'h Margod, din-me larit Piv e-neus bet ho kelennet D'ober ar bugel miliget Vit va lemel diwar ar bed. -Ur Kornandon a Koad Yeodiñ -'nevoa roet ar bugel din War va le 'm-boa laret dezhan 'nije va noz eured kentañ. Teir gwech en deiz vije tommet Teir gwech en noz vije gromet Vije gromet gant silhoù braz Ho kalon a sente ar c'hlaz. - Va merc'h Margod, din-me larit, Piv e-neus hen bet badezet? -Va zad, ur belegik yaouank E-neus bet graet ar vadeziant. Da hanter-noz, pe diwar dro, Eo badezet en ho anv, Vit hanter-hant skoed arc'hant gwenn Ha kemend-all en aour melen. -Va merc'h Margod, din-me larit, Anv ar re 'neus hen dalc'het? - Hemañ ho mevel bihanañ Hag ho matezig Brigidan. Ho mevel, ho matez vihan Paeron ha maeronez dezhan: Laret 'm-boa o rekompansfen Pa vijen mestr d'eus va moyen. En Beg Gindi, tal ar mor bras War an drêzenn 'kichen ar groaz Kriz vije'r galon na ouelje. Ar benn-hêrez pan a welje. O gweled penn-hêrez Mêsgwenn Er fank o kerzhout diarc'hen Ur roched soufr en he c'herc'hen, Ur bugel koar war he barlenn. Ar boureo krog en he c'hazel. Hi diarc'hen ha diskabell A-hend da deviñ anezhi Hag hi re yaouank da dimeziñ. |
L'ENFANT DE CIRE Si les habitants de Tréguier Avaient fermé l'huis de leur église à clé, L'enfant de cire n'eût été baptisé Devant l'autel au clair de lune. Pennfeunteun disait Au seigneur de Mesguen, un beau jour: - Mon cher cousin, où étais-tu passé? Je trouve que tu as bien maigri! - J'étais là-bas, dans la grand rue Acheter un habit de satin bleu Acheter un habit orné de passements Pour mon héritière qui est si gentille. - Si tu savais ce que moi je sais, Jamais de satin elle ne porterait. Mais bien plutôt le bout d'une corde Pour la pendre à un chêne. Elle a dû trouver un mauvais conseiller Qui lui a fabriqué un être animé, Qui lui a fabriqué un enfant de cire Pour vous envoyer dans l'autre monde. - Le seigneur Mesguen, entendant cela, Est rentré chez lui aussitôt. - Donnez-moi, ma fille, vos clés, Pour confondre les mauvaises langues. -La clé de mon armoire est cassée. La clé de mon bahut est perdue. De clés je ne vous en donnerai pas, Mon père, parce que je n'en ai pas. - Le seigneur Mesguen entendant cela, A saisi la première hache venue. Il a ouvert le coffre-bahut Et y a trouvé l'enfant de cire. - Ma fille Margot, dites-moi, Qui donc vous a enseigné L'art de faire cet enfant maudit Pour m'expédier hors de ce monde? - Un lutin du bois du Jaudy M'avait donné cet enfant Contre le serment que je lui fis Qu'il aurait ma première nuit de noce. Trois fois par jour je le chauffais. Trois fois par nuit je le piquais. Le piquais avec de grandes épingles. Votre coeur ressentait une crampe. Ma fille Margot, dites-moi donc. Qui donc l'avait baptisé? - Mon père, un jeune petit prêtre A célébré le baptême, A minuit , ou peu s'en faut. Il est baptisé de votre nom. Pour cinq cents écus d'argent blanc Et autant en or jaune. - Ma fille Margot, dites-moi donc Qui alors le tint sur les fonts. - C'était votre valet Le Bihan Et votre servante Brigitte. Votre valet, votre petite servante Sont le parrain et la marraine de l'enfant: J'avais dit que je les récompenserais Quand je serais maîtresse de mes biens. A la pointe du Guindy, face à l'océan Sur la plage, près du calvaire, Cruel celui qui n'eût pleuré. En voyant l'héritière. En voyant l'héritière de Mesguen Marcher nus pieds dans la boue, Une chemise enduite de soufre à son cou Un enfant de cire dans son giron. Le bourreau l'a saisie sous les bras, Pieds nus et tête nue, Afin qu'elle soit brûlée Elle qui était trop jeune pour se marier. |
If in Tréguier they would have cared To keep their church door well closed : Never had a wax child been baptized In front of the altar in the moon light. Pennfeunteun said To Lord Mesguen one day: - My dear cousin, where have you been? That you are all skin and bones! - I was down there in the main street Where I've bought a blue satin dress I've bought a dress with braided seams For my sole heiress, the fair girl - If you knew what I know, Never would she wear blue satin. Rather a noose she would wear To be hanged on an oak tree. She has found a bad adviser Who made for her an "animal": He made for her a child of wax To take you away from this earth. - The Lord Mesguen when he heard it Went back home at once. - Give me, my daughter, your keys That I may confound slanderous tongues. |
- The key for my press is broken. The key for my chess is mislaid. None of my keys I can give you Since I have no one left. - The lord Mesguen, hearing that Used the first axe he got hold of And broke open the sideboard-chest And found the wax child in it. - My daughter Maggie, tell me Who has taught you How to make this accursed child Devised to remove me from this world? - A sprite in the Jaudy wood Gave me that child Against the oath I have taken That he would have my first wedding night. Three times a day I would heat it. Three times a night I would pierce it. I would pierce it with long needles Causing your heart to feel a cramp. - My daughter Maggie, tell me, Who has baptized it? - Father, it was a young priest Who did the christening. |
At midnight or thereabouts It was christened in your name Against five hundred crowns of blank silver And the same amount in yellow gold. - My daughter Maggie, tell me, The names of those who held it over the font. There was your manservant Le Bihan And your little maid Brigit. Your manservant, your little maid Stood godfather and godmother I had told them I would reward them As soon as I would be possessed of my inheritance. On Guindy Point, on the sea shore On the beach, near the crucifix, Cruel-hearted would have been Whoever had seen the heiress and not cried. Had seen the heiress of Mesguen When she waded barefooted in the mud, Was clad in a shift daubed with sulphur, When a wax child was laid on her lap. The executioner took her under the arms, Bareheaded and barefooted, In order to burn her at the stake Who was too young to be married. |