VERSION "GWERZIOU BREIZ IZEL"
I
Ann aotro 'r c'hont hag he bried
Iaouankik-mad 'zo dimezet;
Iaouankik-mad int dimezet,
Un' daouzek vloas, un' all trizek;
Un' daouzek vloas, un' all trizek,
Ur mab bihan 'benn pevarzek.
Ann aotro 'r c'hont a c'houlenne
Digant he bried, un dez oe:
- Ma fried paour, d'in-me laret
Petra diganin 'c'hoantaet;
Petra diganin gafec'h mad,
P'oc'h euz ganet d'in-me ur mab?
Daoust ez eo dec'h-c'hui pe gik-gad,
Pe gik-glujar.....
-Gwell 've ganin kik kefelek,
Penamet ho poan, ma fried. -
Ann aotro 'r c'hont, vel ma klewas,
Pront en he fuzul a grogas;
Pront en he fuzul eo kroget,
Etrezeg ar c'hoad ez eo et.
Ebars ar c'hoad p'eo erruet,
'R gornandonez 'n euz rankontret:
- Na demad dide, aotro 'r c'hont,
Me oa pell-zo 'klask da rankontr:
Brema, p'am euz da rankontret,
Ma eureuji a vo did red.
Daoust did pe eureuji d'in-me,
Pe chomm seiz vloas war da wele ...-
-Eureuji dec'h na hallan ket,
Ma fried 'zo newez wilioudet. -
-Pe chomm seiz vloas war da wele,
Pe c'hoas merwell endann tri de.-
- Gwell 'ganin merwell 'dann tri de,
Wit chomm seiz vloas war ma gwele,
Rag ma fried a zo iaouank,
Da chomm seiz vloas en nec'hamant !-
II
Ann aotro 'r c'hont a lavare
Er ger, d'he vamm, pa errue:
- Ma mammik paour, mar am c'haret,
Ma wele d'in-me a aozfet;
Mar hen aozet, hen aozet aes,
Rag ma c'halonik 'zo diaes:
Me a ia bars ma gwele klan,
Birwikenn 'nn ez-han na zavan;
Birwikenn 'nn ez-han na zavan,
Nemet ur wes, d'am lienna. -
- Tawet, ma mab, na oelet ket,
Kement ve klan na varvont ket. -
- Ebars ar c'hoad p'on erruet,
'R gornandonez 'm euz rankontret;
Hag a deuz d'in-me lavaret
Penaos renkjenn hi c'homerret;
- Pe chomm seiz vloas war ma gwele,
Pe c'hoas merwel endann tri de:
Ha ma fried a zo iaouank
Da chomm seiz vloas en nec'hamant!
Ma mammik paour, mar am c'haret,
Euz ma fried n'anzaofet ket.-
III
Ar gontez iaouank c'houlenne
Euz hi mammik paour, un de oe:
- Petra zo newez en ti-ma
Ma oel 'r vitijenn er giz-ma?-
- O kanna kouez ez int bet,
Ul linsell-voan ho deuz kollet. -
- Laret d'ez-he na oelfont ket,
Linselliou 'walc'h vezo kavet;
Me 'm euz aour, me am euz arc'hant,
Am bo linselliou, p'am bo c'hoant:
Ann aotro 'r c'hont 'zo un den mad,
Me gomzo oud-han deread.-
Ar Gontez iaouank 'c'houlenne
Digant hi mamm c'hoas, ann de-se:
- Petra 'zo newez en ti-ma,
Ma oel 'r mewelienn, er giz-ma ?-
- Ar gwella marc'h oa en ti-ma
'N euz toret he c'houg en de-ma. -
- Laret d'ez-he na oelfont ket,
Kezek a-walc'h vezo kavet:
Me 'm euz aour, me am euz arc'hant,
Hag am bo kezek, p'am bo c'hoant;
Ann aotro 'r c'hont 'zo un den mad,
Me gomzo oud-han deread. -
Ar gontez iaouank c'houlenne
Euz hi mamm-gaer c'hoas, en de-se:
- Ma mammik paour, d'in lavaret
Ma fried pelec'h eo chommet ?
Pelec'h eo chommet ma fried,
Pa na zeu ket ken d'am gwelet ?-
- Et ez eo duze da Baris,
Dont 'rei d'ar ger, p'hen do avis.-
Ar gontez iaouank 'c'houlenne
Euz hi mamm-gaer c'hoas, en de-se:
- Petra 'zo newez en ti-ma,
Pa gan 'r veleïenn er giz-ma ?-
- Ur paour bihan hon euz lojet,
A zo en noz-ma tremenet. -
- Laret d'ez-he kana bepred,
Arc'hant a-walc'h vezo kavet;
Me 'm euz arc'hant, me am euz aour,
Awalc'h wit douari ur paour.-
Ar gontez iaouank 'c'houlenne
Euz hi mamm-gaer c'hoas ann de-se:
- Petra 'zo newez en ti-ma,
P'am gwisker en du, er giz-ma?-
- Dreama, ma merc'h 'man ar c'hiz
Ia 'r groagez en du d'ann iliz;
Hag ez aint en du, pe en gwenn,
Wit lakad binniga ho fenn.-
Ar gontez iaouank 'c'houlenne
Euz hi mamm-gaer c'hoas, en de-se:
- Petra 'zo newez er bourk-ma,
Pa 'ma skabel ma fried ama?-
- Hirra 'm euz gallet 'm euz kuzet;
Ho pried paour 'zo tremenet!-
- Dalet, mamm-gaer, ma alc'houezou,
Ha grit er-vad euz ma madou;
Ha grit er-vad war-dro ma mab,
Me chommo ama gant he dad!-
|
VERSION "BARZHAZ BREIZH"
1. An Aotrou Nann hag e bried;
Yaouankig flamm oent dimezet,
Yaouankig flamm dispartiet!.
2. An Itron he-deuz ganet deoc'h
Daou vugel ker kaer hag an erc'h;
Unan zo paotr, an all zo merc'h.
3. Petra c'houl ho kalon a-vad,
P'ez eus ganet ur mab d'e dad?
Lavarit, m'her rei deoc'h timad!
4. Kig kefeleg a stank a diaz,
Pe kig karo ar forest c'hlaz?
5. Kig karo eo a garfen mad;
Hogen poan a vo mond d'ar c'hoad!
6. An Aotrou Nann pa e c'hlevaz,
En e c'hoaf dero a grogaz.
12. Ken a gavas ur wazh vihan
E-kichen ti ur Gorrigan
16. "Penaos out-te ken dievezh
Da zont da strafuilhañ va gwez ?
17. Dimeziñ din bremañ 'refet
Pe e-pad seizh vloaz e sec'hfet
18. - Dimeziñ deoc'h me na rin ket
Rak ur bloaz zo on dimezet
19. Da zisec'hiñ na chomin ket
Na benn tri deiz na varvin ket
20. Na varvin ket a-benn tri deiz
Nemet pa vezo youl Doue
22. Va mammig kaezh, ma am c'haret, Aozet va gwele ma n'eo ket
23. Na livirit tra d'am fried A-benn tri
deiz e vin beziet
24. Hag a-benn tri
devezh goude Ar c'hwreg yaouank a c'houlenne :
28. - Va mamm-gaer din-me leveret Va
Aotrou Nann pelec'h eo aet ?
29. - E kêr, va merc'hig, ez eo aet E-berr
e teuio d'ho kwelet
25. "Livirit din-me, va
mamm-gaer, Ha perak e son ar c'hleier ?
26. Perak e kan ar veleien
War al leur-zi, gwisket e gwenn ?
27. - En noz-mañ mervel he deus graet
Ur paour kaezh hor boa kemeret
30. - Va mamm-gaer geazh, livirit din, Ruz pe c'hlas
d'an iliz ez in ?
31. - Va merc'hig, deut eo ar c'hiz Da vont gwisket du
d'an iliz
32. Pazenn ar vered pa dreuzas Bez he fried paour a welas
33. "Pere hon dud-ni zo marvet Pa'z eo hon douar-ni fresket ?
34. - Siwazh ! va merc'h, n'hallan nac'h mui : Ho pried paour a zo enni !
35. War he daoulin en em strinkas Ha biken goude na savas
|
TRADUCTION de la version "GUERZIOU"
I
Le seigneur comte et son épousée
Bien jeunes furent mariés;
Bien jeunes mariés, vraiment.
L'un à douze et l'autre à treize ans.
L'un à douze ans, l'autre à treize ans,
Et il eut son premier fils à quatorze ans.
Monsieur le comte demandait
A sa femme, un jour (qu'il était) :
- Ma chère épouse, dites-moi,
Que désirez-vous que je vous apporte?
Que préférez-vous que je vous apporte,
Vous qui m'avez fait don d'un fils?
Est-ce que vous aimeriez de la chair de lièvre
Ou bien de la chair de perdrix?...
- De la bécasse, si vous voulez,
Mais ne vous mettez pas en peine, mon époux. -
Monsieur le comte, entendant cela,
A saisi son fusil;
Il a saisi son fusil
Et il s'en fut au bois chasser.
Dans le bois quand il arriva
Il y trouva une "kornandonesse":
- Bonjour, Monsieur le Comte,
Il y a longtemps que je voulais te rencontrer.
Maintenant que je t'ai rencontré,
Il faut que tu m'épouses.
Il faut que tu m'épouses,
Ou demeures sept ans sur ton lit... -
- Je ne vous épouserai pas,
Ma femme vient juste d'accoucher.
- Ou rester sept ans sur ton lit,
Ou mourir au bout de trois jour. -
J'aime mieux mourir dans trois jours
Que rester sept ans sur mon lit;
Car ma femme est trop jeune
Pour vivre dans la peine sept ans durant. -
II
Le seigneur comte disait
A sa mère en arrivant chez lui:
- Ma chère mère, si vous m'aimez,
Préparez-moi mon lit;
Si vous le préparez, faites-le confortable
Car mon coeur est bien souffrant:
Je vais au lit malade,
Pour ne jamais plus me relever.
Pour ne jamais plus me relever
Sauf une fois, pour me bander.
- Taisez-vous, mon fils, ne pleurez point
Beaucoup sont malades et n'en meurent pas. -
- Quand je suis arrivé dans le bois
J'ai rencontré une "kornandonesse".
Et elle m'a dit:
Le choix qu'elle me laissait:
- Ou bien demeurer sept ans sur mon lit.
Ou bien mourir dans trois jours:
Et ma femme est bien jeune
Pour demeurer en peine sept ans durant.
Ma pauvre mère, si vous m'aimez
Ne l'avouez pas à ma femme,
III
La jeune comtesse demandait
A sa belle mère un jour (qui était):
- Que se passe-t-il en cette maison
Pour que les servantes pleurent ainsi?
- Elles sont allées faire la lessive,
Et ont perdu un drap de toile fine
- Dites leur de ne pas pleurer,
Des draps nous en aurons toujours assez:
J'ai de l'or et j'ai de l'argent
J'aurai des draps quand je voudrai.
Monsieur le comte est un homme bon,
Je lui parlerai avec douceur. -
La jeune comtesse demandait
A sa mère ce jour-là.
- Que se passe-t-il donc céans
Que nos valets pleurent autant?
- Le meilleur cheval que nous avions
S'est cassé le cou aujourd'hui
- Dites-leur de ne point pleurer,
Ce ne sont pas les chevaux qui manquent:
J'ai de l'or et j'ai de l'argent
Et j'aurai des chevaux quand je voudrai.
Monsieur le comte est un homme bon,
Je lui parlerai avec douceur. -
La jeune comtesse demandait
A sa belle-mère ce jour-là.
Ma chère mère, dites-moi
Mon époux, où est-il passé?
Où est donc passé mon époux
Pour qu'il ne vienne plus me voir? -
- Il s'en est allé à Paris,
Il reviendra quand il en recevra l'avis.
La jeune comtesse demandait
Encore à sa belle-mère ce jour-là:
Que se passe-t-il en cette maison,
J'entends les prêtres qui chantent?
- Un pauvre, on l'avait recueilli
Mais il est mort pendant la nuit.
- Dites-leur de chanter plus gai.
S'il leur faut de l'argent, j'en ai. -
Oui, j'ai de l'argent, j'ai de l'or.
Pour l'enterrer j'en ai encor.
La jeune comtesse demanda
A sa belle mère, ce jour-là:
- Qu'y a-t-il de nouveau ce soir,
Qu'on m'apporte des habits noirs?
L'usage veut qu'ici l'on aille
Vêtue de noir aux relevailles.
- En noir ou en blanc elles vont
Recevoir la bénédiction. -
La jeune comtesse demanda
A sa belle mère encore, ce jour-là:
- Mais au bourg, quoi donc de nouveau
Qu'on ait dressé son escabeau?
- Comment plus longtemps le cacher?
Votre époux vient de trépasser! -
- Prenez, belle-mère, mes clefs,
Et veillez sur les biens que j'ai.
Faites qu'on s'occupe bien de mon fils.
Avec son père je reste ici!
|