VERSION "GWERZIOU BREIZ IZEL"
I
Ann aotro 'r c'hont hag he bried
Iaouankik-mad 'zo dimezet;
Iaouankik-mad int dimezet,
Un' daouzek vloas, un' all trizek;
Un' daouzek vloas, un' all trizek,
Ur mab bihan 'benn pevarzek.
Ann aotro 'r c'hont a c'houlenne
Digant he bried, un dez oe:
- Ma fried paour, d'in-me laret
Petra diganin 'c'hoantaet;
Petra diganin gafec'h mad,
P'oc'h euz ganet d'in-me ur mab?
Daoust ez eo dec'h-c'hui pe gik-gad,
Pe gik-glujar.....
-Gwell 've ganin kik kefelek,
Penamet ho poan, ma fried. -
Ann aotro 'r c'hont, vel ma klewas,
Pront en he fuzul a grogas;
Pront en he fuzul eo kroget,
Etrezeg ar c'hoad ez eo et.
Ebars ar c'hoad p'eo erruet,
'R gornandonez 'n euz rankontret:
- Na demad dide, aotro 'r c'hont,
Me oa pell-zo 'klask da rankontr:
Brema, p'am euz da rankontret,
Ma eureuji a vo did red.
Daoust did pe eureuji d'in-me,
Pe chomm seiz vloas war da wele ...-
-Eureuji dec'h na hallan ket,
Ma fried 'zo newez wilioudet. -
-Pe chomm seiz vloas war da wele,
Pe c'hoas merwell endann tri de.-
- Gwell 'ganin merwell 'dann tri de,
Wit chomm seiz vloas war ma gwele,
Rag ma fried a zo iaouank,
Da chomm seiz vloas en nec'hamant !-
II
Ann aotro 'r c'hont a lavare
Er ger, d'he vamm, pa errue:
- Ma mammik paour, mar am c'haret,
Ma wele d'in-me a aozfet;
Mar hen aozet, hen aozet aes,
Rag ma c'halonik 'zo diaes:
Me a ia bars ma gwele klan,
Birwikenn 'nn ez-han na zavan;
Birwikenn 'nn ez-han na zavan,
Nemet ur wes, d'am lienna. -
- Tawet, ma mab, na oelet ket,
Kement ve klan na varvont ket. -
- Ebars ar c'hoad p'on erruet,
'R gornandonez 'm euz rankontret;
Hag a deuz d'in-me lavaret
Penaos renkjenn hi c'homerret;
- Pe chomm seiz vloas war ma gwele,
Pe c'hoas merwel endann tri de:
Ha ma fried a zo iaouank
Da chomm seiz vloas en nec'hamant!
Ma mammik paour, mar am c'haret,
Euz ma fried n'anzaofet ket.-
III
Ar gontez iaouank c'houlenne
Euz hi mammik paour, un de oe:
- Petra zo newez en ti-ma
Ma oel 'r vitijenn er giz-ma?-
- O kanna kouez ez int bet,
Ul linsell-voan ho deuz kollet. -
- Laret d'ez-he na oelfont ket,
Linselliou 'walc'h vezo kavet;
Me 'm euz aour, me am euz arc'hant,
Am bo linselliou, p'am bo c'hoant:
Ann aotro 'r c'hont 'zo un den mad,
Me gemzo oud-han deread.-
Ar Gontez iaouank 'c'houlenne
Digant hi mamm c'hoas, ann de-se:
- Petra 'zo newez en ti-ma,
Ma oel 'r mewelienn, er giz-ma ?-
- Ar gwella marc'h oa en ti-ma
'N euz toret he c'houg en de-ma. -
- Laret d'ez-he na oelfont ket,
Kezek a-walc'h vezo kavet:
Me 'm euz aour, me am euz arc'hant,
Hag am bo kezek, p'am bo c'hoant;
Ann aotro 'r c'hont 'zo un den mad,
Me gomzo oud-han deread. -
Ar gontez iaouank c'houlenne
Euz hi mamm-gaer c'hoas, en de-se:
- Ma mammik paour, d'in lavaret
Ma fried pelec'h eo chommet ?
Pelec'h eo chommet ma fried,
Pa na zeu ket ken d'am gwelet ?-
- Et ez eo duze da Baris,
Dont 'rei d'ar ger, p'hen do avis.-
Ar gontez iaouank 'c'houlenne
Euz hi mamm-gaer c'hoas, en de-se:
- Petra 'zo newez en ti-ma,
Pa gan 'r veleïenn er giz-ma ?-
- Ur paour bihan hon euz lojet,
A zo en noz-ma tremenet. -
- Laret d'ez-he kana bepred,
Arc'hant a-walc'h vezo kavet;
Me 'm euz arc'hant, me am euz aour,
Awalc'h wit douari ur paour.-
Ar gontez iaouank 'c'houlenne
Euz hi mamm-gaer c'hoas ann de-se:
- Petra 'zo newez en ti-ma,
P'am gwisker en du, er giz-ma?-
- Dreama, ma merc'h 'man ar c'hiz
Ia 'r groagez en du d'ann iliz;
Hag ez aint en du, pe en gwenn,
Wit lakad binniga ho fenn.-
Ar gontez iaouank 'c'houlenne
Euz hi mamm-gaer c'hoas, en de-se:
- Petra 'zo newez er bourk-ma,
Pa 'ma skabel ma fried ama?-
- Hirra 'm euz gallet 'm euz kuzet;
Ho pried paour 'zo tremenet!-
- Dalet, mamm-gaer, ma alc'houezou,
Ha grit er-vad euz ma madou;
Ha grit er-vad war-dro ma mab,
Me chommo ama gant he dad!-
|
VERSION "BARZHAZ BREIZH"
1. An Aotrou Nann hag e bried;
Yaouankig flamm oent dimezet,
Yaouankig flamm dispartiet!.
2. An Itron he-deuz ganet deoc'h
Daou vugel ker kaer hag an erc'h;
Unan zo paotr, an all zo merc'h.
3. Petra c'houl ho kalon a-vad,
P'ez eus ganet ur mab d'e dad?
Lavarit, m'her rei deoc'h timad!
4. Kig kefeleg a stank a diaz,
Pe kig karo ar forest c'hlaz?
5. Kig karo eo a garfen mad;
Hogen poan a vo mond d'ar c'hoad!
6. An Aotrou Nann pa e c'hlevaz,
En e c'hoaf dero a grogaz.
12. Ken a gavas ur wazh vihan
E-kichen ti ur Gorrigan
16. "Penaos out-te ken dievezh
Da zont da strafuilhañ va gwez ?
17. Dimeziñ din bremañ 'refet
Pe e-pad seizh vloaz e sec'hfet
18. - Dimeziñ deoc'h me na rin ket
Rak ur bloaz zo on dimezet
19. Da zisec'hiñ na chomin ket
Na benn tri deiz na varvin ket
20. Na varvin ket a-benn tri deiz
Nemet pa vezo youl Doue
21. Met gwell eo din mervel bremañ
'Get dimeziñ d'ur Gorrigan !"
22. Va mammig kaezh, ma am c'haret, Aozet va gwele ma n'eo ket Gant
ar c'hleñved ez on dalc'het
23. Na livirit tra d'am fried A-benn tri
deiz e vin beziet Gant ur Gorrigan on bet skoet"
24. Hag a-benn tri
devezh goude Ar c'hwreg yaouank a c'houlenne :
25. "Livirit din-me, va
mamm-gaer, Ha perak e son ar c'hleier ?
26. Perak e kan ar veleien
War al leur-zi, gwisket e gwenn ?
27. - En noz-mañ mervel he deus graet
Ur paour kaezh hor boa kemeret
28. - Va mamm-gaer din-me leveret Va
Aotrou Nann pelec'h eo aet ?
29. - E kêr, va merc'hig, ez eo aet E-berr
e teuio d'ho kwelet
30. - Va mamm-gaer geazh, livirit din, Ruz pe c'hlas
d'an iliz ez in ?
31. - Va merc'hig, deut eo ar c'hiz Da vont gwisket du
d'an iliz"
32. Pazenn ar vered pa dreuzas Bez he fried paour a welas
33. "Pere hon dud-ni zo marvet Pa'z eo hon douar-ni fresket ?
34. -
Siwazh ! va merc'h, n'hallan nac'h mui : Ho pried paour a zo enni !"
35. War he daoulin en em strinkas Ha biken goude na savas
|
TRADUCTION de la version "GUERZIOU"
I
Le seigneur comte et son épousée
Bien jeunes furent mariés;
Bien jeunes mariés, vraiment.
L'un à douze et l'autre à treize ans.
L'un à douze ans, l'autre à treize ans,
Et il eut son premier fils à quatorze ans.
Monsieur le comte demandait
A sa femme, un jour (qu'il était) :
- Ma chère épouse, dites-moi,
Que désirez-vous que je vous apporte?
Que préférez-vous que je vous apporte,
Vous qui m'avez fait don d'un fils?
Est-ce que vous aimeriez de la chair de lièvre
Ou bien de la chair de perdrix?...
- De la bécasse, si vous voulez,
Mais ne vous mettez pas en peine, mon époux. -
Monsieur le comte, entendant cela,
A saisi son fusil;
Il a saisi son fusil
Et il s'en fut au bois chasser.
Dans le bois quand il arriva
Il y trouva une "kornandonesse":
- Bonjour, Monsieur le Comte,
Il y a longtemps que je voulais te rencontrer.
Maintenant que je t'ai rencontré,
Il faut que tu m'épouses.
Il faut que tu m'épouses,
Ou demeures sept ans sur ton lit... -
- Je ne vous épouserai pas,
Ma femme vient juste d'accoucher.
- Ou rester sept ans sur ton lit,
Ou mourir au bout de trois jour. -
J'aime mieux mourir dans trois jours
Que rester sept ans sur mon lit;
Car ma femme est trop jeune
Pour vivre dans la peine sept ans durant. -
II
Le seigneur comte disait
A sa mère en arrivant chez lui:
- Ma chère mère, si vous m'aimez,
Préparez-moi mon lit;
Si vous le préparez, faites-le confortable
Car mon coeur est bien souffrant:
Je vais au lit malade,
Pour ne jamais plus me relever.
Pour ne jamais plus me relever
Sauf une fois, pour me bander.
- Taisez-vous, mon fils, ne pleurez point
Beaucoup sont malades et n'en meurent pas. -
- Quand je suis arrivé dans le bois
J'ai rencontré une "kornandonesse".
Et elle m'a dit:
Le choix qu'elle me laissait:
- Ou bien demeurer sept ans sur mon lit.
Ou bien mourir dans trois jours:
Et ma femme est bien jeune
Pour demeurer en peine sept ans durant.
Ma pauvre mère, si vous m'aimez
Ne l'avouez pas à ma femme,
III
La jeune comtesse demandait
A sa belle mère un jour (qui était):
- Que se passe-t-il en cette maison
Pour que les servantes pleurent ainsi?
- Elles sont allées faire la lessive,
Et ont perdu un drap de toile fine
- Dites leur de ne pas pleurer,
Des draps nous en aurons toujours assez:
J'ai de l'or et j'ai de l'argent
J'aurai des draps quand je voudrai.
Monsieur le comte est un homme bon,
Je lui parlerai avec douceur. -
La jeune comtesse demandait
A sa mère ce jour-là.
- Que se passe-t-il donc céans
Que nos valets pleurent autant?
- Le meilleur cheval que nous avions
S'est cassé le cou aujourd'hui
- Dites-leur de ne point pleurer,
Ce ne sont pas les chevaux qui manquent:
J'ai de l'or et j'ai de l'argent
Et j'aurai des chevaux quand je voudrai.
Monsieur le comte est un homme bon,
Je lui parlerai avec douceur. -
La jeune comtesse demandait
A sa belle-mère ce jour-là.
Ma chère mère, dites-moi
Mon époux, où est-il passé?
Où est-donc passé mon époux
Pour qu'il ne vienne plus me voir? -
- Il s'en est allé à Paris,
Il reviendra quand il en recevra l'avis.
La jeune comtesse demandait
Encore à sa belle-mère ce jour-là:
Que se passe-t-il en cette maison,
J'entends les prêtres qui chantent?
- Un pauvre, on l'avait recueilli
Mais il est mort pendant la nuit.
- Dites-leur de chanter plus gai.
S'il leur faut de l'argent, j'en ai. -
Oui, j'ai de l'argent, j'ai de l'or.
Pour l'enterrer j'en ai encor.
La jeune comtesse demanda
A sa belle mère, ce jour-là:
- Qu'y a-t-il de nouveau ce soir,
Qu'on m'apporte des habits noirs?
L'usage veut qu'ici l'on aille
Vêtue de noir aux relevailles.
- En noir ou en blanc elles vont
Recevoir la bénédiction. -
La jeune comtesse demanda
A sa belle mère encore, ce jour-là:
- Mais au bourg, quoi donc de nouveau
Qu'on ait dressé son escabeau?
- Comment plus longtemps le cacher?
Votre époux vient de trépasser! -
- Prenez, belle-mère, mes clefs,
Et veillez sur les biens que j'ai.
Faites qu'on s'occupe bien de mon fils.
Avec son père je reste ici!
|