Ann Aotro 'r C'hont

Monsieur le Comte - 1ère Version - 1ère Mélodie

Texte recueilli par François-Marie Luzel
auprès du "pauvre aveugle Garandel", à Plouaret, en 1844
Publié dans "Gwerzioù Breizh-Izel", tome I, page 4, en 1868.

Mélodie
Musique recueillie par Maurice Duhamel, auprès de Yves Menguy et Guillaume Léon, sonneurs à Caraix
Utilisée par Olivier Souêtre pour "Ar Roue Gralon ha Ker Is"

Arrangement Christian Souchon (c) 2008
Source: le site de M.Quentel, "Son ha ton" (voir "Liens")
VERSION "GWERZIOU BREIZ IZEL"

I
Ann aotro 'r c'hont hag he bried
Iaouankik-mad 'zo dimezet;

Unan daouzek vloas, un' all trizek,
A-benn nao miz gwillioudet.

'N aotro ar c'hont a c'houlenne
Euz he bried, un deiz a oe:

- Ma fried, d'in-me lavaret
Petra diganin 'c'hoantaet;

- Un tamm kig klujar pe gik-gad,
A c'houlennan, dimeuz ar c'hoad.

Ann aotro 'r c'hont, p'hen-eus klevet,
En he fuzul ez eo kroget;

En he fuzul ez eo kroget,
Da ober ur bale eo et.

E-bars ar c'hoad p'eo antreet,
Kornandonez gantañ digouet:

- Deiz-mad d'ac'h-c'hui, aotro ar c'hont,
Me oa pell-zo 'klask ho rankontr:

Brema, p'am euz ho rankontret,
Eureuji d'in-me a renkfet.

-Eureuji dac'h-c'hui na rin ket,
Rag me zo nevez-dimezet.

Rag me zo nevez-dimezet.
Ma grweg 'n noz-ma gwilioudet. -

- Daoust d'ac'h pe verwell 'dann tri de,
Pe chomm seiz bloas war ho kwele;

Mervel edan an tri de-man
Pe chomm seiz vloas war h'kwele klañv. -

- Gwell 'ganin merwell 'dann tri de,
Wit chomm seiz vloas war ma gwele,

Rag ma grwegig a zo iaouank,
'Defe ganin kalz nec'hamant !-

II
Ann aotro ar c'hont a lare
D'he vamm, er ger pa arrue:

- Ma mamm 'gret-c'hui me gwele d'in,
Birkenn anez-han na zavin;

- Ma mab ker' d'in-me lavaret'
Petra gant-oc'h 'zo arruet ?-

- O chaseal er c'hoad on bet,
Ur Gornandonez 'zo digwet,

Hag a deuz d'in-me lavaret
Eureuji d'ez-hi vije red. -

- Ma mabik, d'in-me lavaret
Petra dez-hi 'c'h euz respontet ?-

-Hag am euz d'ez-hi respontet:
Eureuji d'ec'h me na rinn ket,

Rag me zo newez-dimezet,
Ma groeg 'n noz-ma gwillioudet.

'R Gornandonez, pa deuz klewet,
D'in-me neuze deuz lavaret: -

- Daoust d'ac'h pe verwell 'dann tri de,
Pe seiz vloas klanv war ho kwele.-

- Gwell ganin merwell 'dann tri de,
'Wit chomm seiz bloas war ma gwele,

Rag ma groegik a zo iaouank
Defe ganin kalz nec'hamant.-

Ma mammik paour, mar am c'haret,
Euz ma friet n'anzavfet ket;

Euz ma friet n'anzavfet ket,
Ken 'vo euz hi gwele savet.

III
Itron ar c'hont a c'houlenne
Digant hi mamm-gaer, en de-se:

- A zo gant ma friet digwet,
Pa na deu-han ket d'am gwelet?-

-Da chaseal d'ar c'hoad eo et,
Er ger n'eo ket c'hoas arruet;

Et eo da chaseal d'ar c'hoad,
Da glask d'ac'h un draïk bennag.

Itron ar c'hont a c'houlenne,
Euz hi mitijenn en deiz-se:

- Ma mitijenn, d'in-me laret,
Gant ar mewelienn 'zo digwet '

Petra gant-ez a zo digwet,
Na ma oelont-hi ken dourek?-

- O touran ar c'hezek int bet,
Ar marc'h gwella ho deuz beuzet. -

- Laret d'ez-he na oelfont ket'
Pa vinn iac'h, re all 'vo prenet.-

Itron ar c'hont a c'houlenne
Euz hi mitijenn en deiz se:

- Ma mitijenn d'in-me laret'
Petra ganac'h 'zo c'hoarvezet ?

Petra 'zo ganac'h c'hoarvezet
Na ma oelet-c'hui ken dourek,-

- O kanna 'r c'houez ez omp bet,
Linseliou gant ann dour 'zo et.

-Ma mitijenn, na oelet ket,
Pa vinn iac'h, re-all 'vezo gret.-

Itron ar c'hont a c'houlenne
Euz hi mitijenn en deiz-se:

- Petra 'zo newez en ti-ma,
Ma 'ma 'r veleïen o kana ?-

- Ur paour a oa ama lojet,
Hag a zo en noz-ma marwet ;

Hag a zo en noz-ma marwet,
Ha fete 'vezo douaret.-

Itron ar c'hont a c'houlenne
Digant hi mam-gaer en deiz-se:

- Pere dillad a wiskinn-me
'Wit monet d'ann iliz, f'ete?-

-'Ma gant 'r groagez iaouank ar c'hiz
Em wiska 'n du d'vont d'ann iliz.-

Itron ar c'hont a c'houlenne
Bars ann iliz pa arrue:

- Piou zo 'dann ma skabel douaret,
Ann douar ,zo newez mesket?-

- Beta-henn am euz d'ac'h kuzet,
Hen ober pelloc'h n'hellan ket:

Hen ober pelloc'h n'hellan ket:
Ho priet ,zo ase douaret!-

Itron ar c'hont pa deuz klewet,
Raktal d'ann douar 'zo semplet;

Raktal d'ann douar 'z eo semplet,
Ha war al lec'h ez e marwet!
VERSION "BARZHAZ BREIZH"


1. An Aotrou Nann hag e bried;
Yaouankig flamm oent dimezet,

2. An Itron he-deuz ganet deoc'h
Daou vugel ker kaer hag an erc'h;




3. Petra c'houl ho kalon a-vad,
P'ez eus ganet ur mab d'e dad?

5. Kig karo eo a garfen mad;
Hogen poan a vo mond d'ar c'hoad!

6. An Aotrou Nann pa e c'hlevaz,
En e c'hoaf dero a grogaz.




12. Ken a gavas ur wazh vihan
E-kichen ti ur Gorrigan

16. "Penaos out-te ken dievezh
Da zont da strafuilhañ va gwez ?




17. Dimeziñ din bremañ 'refet
Pe e-pad seizh vloaz e sec'hfet

18. - Dimeziñ deoc'h me na rin ket
Rak ur bloaz zo on dimezet

19. Da zisec'hiñ na chomin ket
Na benn tri deiz na varvin ket

20. Na varvin ket a-benn tri deiz
Nemet pa vezo youl Doue

21. Met gwell eo din mervel bremañ
'Get dimeziñ d'ur Gorrigan !"








22. Va mammig kaezh, ma am c'haret,
Aozet va gwele ma n'eo ket































23. Na livirit tra d'am fried
A-benn tri deiz e vin beziet





24. Hag a-benn tri devezh goude
Ar c'hwreg yaouank a c'houlenne :

28. - Va mamm-gaer din-me leveret
Va Aotrou Nann pelec'h eo aet ?

29. - E kêr, va merc'hig, ez eo aet
E-berr e teuio d'ho kwelet





































26. Perak e kan ar veleien
War al leur-zi, gwisket e gwenn?

27. - En noz-mañ mervel he deus graet
Ur paour kaezh hor boa kemeret







30. - Va mamm-gaer geazh, livirit din,
Ruz pe c'hlas d'an iliz ez in ?

31. - Va merc'hig, deut eo ar c'hiz
Da vont gwisket du d'an iliz"

32. Pazenn ar vered pa dreuzas
Bez he fried paour a welas

33. "Pere hon dud-ni zo marvet
Pa'z eo hon douar-ni fresket ?

34. - Siwazh ! va merc'h, n'hallan nac'h mui :
Ho pried paour a zo enni !"







35. War he daoulin en em strinkas
Ha biken goude na savas
TRADUCTION de la version "GUERZIOU"

I
Le seigneur comte et son épousée
Bien jeunes furent mariés;

L'un à douze ans, l'autre à treize ans,
Elle accoucha neuf mois après.

Monsieur le comte demandait
A sa femme, un jour (qu'il était) :

- Ma chère épouse, dites-moi,
Que désirez-vous de moi?

- Un morceau de chair de perdrix ou de chair de lièvre
Je vous demande, venant du bois. -

Monsieur le comte, entendant cela,
A saisi son fusil;

Il a saisi son fusil
Et il s'en fut faire un tour.

Dans le bois quand il arriva
Il rencontra une "kornandonesse":

- Bonjour à vous, Monsieur le Comte,
Il y a longtemps que je voulais vous rencontrer.

Maintenant que je vous ai rencontré,
Il faut que vous m'épousiez.

- Je ne vous épouserai pas,
Car je suis un jeune - marié.

Car je suis un jeune - marié
Ma femme a accouché cette nuit.

- Il vous faudra ou bien mourir dans trois jour, -
Ou rester sept ans cloué au lit,

Mourir dans les trois jours qui viennent
Ou rester sept ans cloué au lit.

- J'aime mieux mourir dans trois jours
Que rester sept ans cloué au lit,

Car ma femme est trop jeune
Pour endurer par ma faute une si longue peine. -

II
Le seigneur comte disait
A sa mère en arrivant chez lui:

- Ma chère mère, préparez-moi mon lit
Dont je ne me relèverai jamais.

- Mon cher fils, dites-moi,
Que vous est-il arrivé? -

- Je chassais dans le bois.
J'ai rencontré une "kornandonesse".

Et elle m'a dit
Qu'il fallait que je l'épouse. -

- Mon enfant, dites-moi
Que lui avez-vous répondu? -

- Et je lui ai répondu:
Je ne vous épouserai pas,

Car je suis un jeune-marié
Ma femme a accouché cette nuit.

La kornandonesse entendant cela,
M'a dit alors:

- Il vous faudra ou bien mourir dans trois jour, -
Ou rester sept ans cloué au lit,

- J'aime mieux mourir dans trois jours
Que rester sept ans cloué au lit,

Car ma femme est trop jeune
Pour endurer par ma faute une si longue peine. -

Ma pauvre mère, si vous m'aimez
Ne l'avouez pas à ma femme,

Ne l'avouez pas à ma femme
Avant le jour de ses relevailles.

III
L'épouse du comte demandait
A sa belle-mère ce jour-là:

- Qu'est-il arrivé à mon mari
Pour qu'il ne vienne pas me voir?

-Il est allé chasser au bois
Et n'est pas encore rentré à la maison.

Il est allé chasser au bois
A la recherche de quelque gibier.

L'épouse du comte demandait
Aux servantes ce jour-là:

- Mes servantes, dites-moi,
Qu'est-il arrivé aux valets?

Que leur est-il donc arrivé
Pour qu'ils pleurent à chaudes larmes?

- En menant les chevaux à l'abreuvoir
Ils ont laissé se noyer le meilleur.?

- Dites leur de ne pas pleurer,
Quand je serai remise, on en achètera un autre. -

La jeune comtesse demandait
A ses servantes ce jour-là:

-Mes servantes, dites-moi,
Que vous est-il arrivé?

Que vous est-il donc arrivé
Pour que vous pleuriez à chaudes larmes?

- Alors que nous lavions le linge
Des draps furent emportés par le courant.

- Mes servantes, ne pleurez pas
Quand je serai remise, on en fera d'autres.

L'épouse du comte demandait
A ses servante ce jour-là:

- Qu'y a-t-il de nouveau en ce logis,
Pour que les prêtres chantent ainsi?

- Un pauvre que nous logions
Et qui est mort pendant la nuit.

Et qui est mort pendant la nuit.
On va l'enterrer aujourd'hui.

La femme du comte demandait
Encore à sa belle-mère ce jour-là:

- Quels habits dois-je revêtir
Pour aller, ce jour, à l'église?

L'usage pour les jeunes femmes
Est d'aller à l'église en noir.

L'épouse du comte demanda
Lorsque dans l'église elle entra:

- Qui donc est enterré sous mon banc
Le sol fut remué récemment?

- Jusqu'à présent je vous l'ai caché?
Mais je ne peux plus continuer. -

Mais je ne peux plus continuer,
Votre époux ici est enterré! -

L'épouse du comte entendant cela,
S'est évanouie sur le sol aussitôt.

S'est évanouie sur le sol aussitôt,
Et c'est là qu'elle a rendu l'âme.

English Translation of the Lyrics in the Luzel version of the ballad

I
The lord Count and his wife
Were very young when they married.

She was twelve. He was thirteen.
Nine months later she's borne a child.

The lord Count asked
His wife upon one day:

- My wife, tell me,
What do you want me to bring you?.

Some meat of hare or of partridge
Freshly shot in the wood. -

The lord Count, on hearing it
Has seized his gun.

When he was in the woods,
He encountered a "korgandoness" (fairy):

- Good day to you, lord Count,
For long I've been trying to meet you.

Now we have met at last,
You must marry me!

- Marry you I shall not:
Because I have just married.

Because I have just married.
My wife has just given birth to a child.

- In that cas, either you die within three days,
Or you stay for seven years in bed

Either die within these three days
Or seven years sick in bed stay!

- I prefer to die within three days
Rather than stay for seven years in bed,

Because my wee wife is too young
To be afflicted for so long! -

II
The Lord Count said
To his mother when he came home:

- My mother, prepare a bed for me.
Nevermore shall I rise from it again.

- My dear son, tell me!
What happened to you?

I have been hunting in the wood,
I have encountered a kornandoness.

And she told me
That I must marry her.

- My son, tell me
What did you answer?

- And I have answered her:
I will not marry you

Since I am just married
And my wife is a new mother.

When the kornandoness heard it
She told me:

-Either you die within three days,
Or seven years sick in bed you stay.

- I prefer to die within three days
Than stay seven years in my bed.

For my wife is too young
To remain for so long in affliction!

My dear mother, if you love me,
Don't avow it to my wife! -

Don't avow it to my wife,
Before she has recovered.

III
The wife of the Count asked
Her mother-in-law, on that day:

- What happened to my husband?
Why does he not come and see me?

- He' gone hunting in the wood,
He's not yet come home.

He's gone hunting in the wood
He's looking for small game to bring you. -

The wife of the Count asked
Her maids, on that day:

- My maids, tell me,
What's the matter with the men servants?

What is the matter with them?
Why do they cry their hearts out?

- As they were watering the horses,
The best stallion was drowned.

-Tell them they should not cry.
When I have recovered, a new one will be bought. -

The wife of the Count asked
Her maids, on that day:

- My maids, tell me,
What's the matter with you?


What is the matter with you?
Why do you cry your eyes out?

- We were washing in the stream.
Lots of clothes were swept away.

- My maids, do not cry,
When I recover new clothes will be made.

The wife of the Count asked
Her maids, on that day:
- What did happen to this house?
Why are there priests singing?

- A poor we had put up.
During the night he died.

During the night he died.
And today he will be buried. -

The wife of the Count asked
Her mother-in-law on that day:

- What clothes shall I don ?
To go to church today?

- For young women custom has it:
That they should go to church in black (after a childbirth). -

The wife of the Count asked
On arriving in the church:

- Who is buried beneath my pew?
The earth has been shovelled anew?

- Up to now I've been concealing:
A thing from you that I can't any more.

I can't conceal it any more:
Your husband is buried here! -

The wife of the Count on hearing that
Fell onto the ground in a swoon.

Fell onto the ground in a swoon.
And this was the place where she died.



François-Marie Luzel (1821 -1895)




Ann Aotro 'r C'hont - 2ème version - 2ème mélodie

Ann Aotro 'r C'hont - 2ème version - 3ème mélodie

Ann Aotro Nann du "Gwerzioù Breiz Izel"

Retour à "Aotroù Nann" du 'Barzhaz Breizh'