Lezobre - Version 1 - Mélodie 1

Texte recueilli auprès de Marie DANIEL, commune de Duault
Publié par François-Marie Luzel dans "Gwerzioù Breizh-Izel" en 1868

Mélodie
Air publié dans "Musiques bretonnes" par Maurice Duhamel
Recueiili auprès de Marguerite Philippe de Pluzunet,
Enregistrée par François Vallée.

Arrangement Christian Souchon (c) 2008
Source: le site de M.Quentel, "Son ha ton" (voir "Liens")
VERSION "GWERZIOU BREIZ IZEL"
LEZOBRE

I
'Tre Koat-ar-Skevel ha Lezobre
A zo zavet ur gombat newe; (bis)

Ar re-ze deuz zavet ur gombat,
Doue da reï d'ez-he kombat vad ! (bis)

Doue da reï d'ez-he kombat vad,
Ha d'ho zud er ger kezelou mad ! (bis)

Markiz Lezobre a lavare
D'he baj-bihan, un dez a oe :

- Dibres-te d'in-me ma inkane,
Ma ez inn da ober ur bale;

Laka ur brid arc'hant en he benn,
Hag un dibr alaouret war he gein ;

Hag un dibr alaouret war he gein,
Houarn he daou-droad en aour-melenn ;

En aour melenn vezo houarnet,
Wit mont da Zantes-Anna Vened. -

II
Ann aotro Lezobre a lare,
En Zantes-Anna pa arrue
:
- Demad, itron santes Anna Vened,
Me zo deut iaouankik d'ho kwelet;

N'am euz ket tric'houec'h vloaz achuet,
Hag en tric'houec'h kombat ez on bet ;

Hag ho zric'houec'h am euz goneet,
Dre ho kraz Santes Anna Vened ;

Grit d'in c'hoaz gonit ann naontekvet,
Ha me a rei dac'h hanter-kant skoed;

Ia, hanter-kant skoed en arc'hant gwenn,
Hab ur c'hement-all en aour-melenn ;

Ha c'hoaz a rinn dac'h un donezon
A vezo kaer da dez ho pardon ;

Me a roïo dac'h ur groaz aour-finn
, Ar c'haera vezo en foar Kintinn ;

Me a roïo dac'h un tabernek
Hag ur zakramant holl alaouret ;

Ouspenn a rinn dac'h ur groaz arc'hant,
Hag un esensouer hag ul lamp ;

C'hoaz a roïnn dac'h ur baniel-gwenn,
A vo seiz kloc'h arc'hant ouz he benn ;

A vo seiz kloc'h arc'hant ouz he benn
Hag un troad balenn wit hen dougenn;

Habillamant wit ho seiz aoter,
Hag un oferenn-bred bep gwener :

C'hoaz a roïnn dac'h ur c'houriz koar,
Hag a raïo ter zro d'ho mogoar ;

A raïo ter zro en dro d'ho ti,
Ha dont da skoulmo d'ar marchepi. -

Na oa ket he c'hir peur-lavaret,
Ma komzaz santes Anna Vened :

- Kerz d'ar gombat, 'me-z-hi, Lezobre,
Me a vo eno kerkent ha te. -

III
'Nn aotro Koat-ar-Skevel 'c'houlenne
Digant Lezobre, un dez a oe :

- Demad larann dide, Lezobre;
Da unan out-te deut d'ann arme? -

- N'euz deut nemet-on da gombati,
Nemet ma fajik bihan ha mi;

Nemet ma fajik bihan ha mi,
Ha Doue hag ar Werc'hes Vari ;

Ar Werc'hes Vari benniget,
Hag 'nn itron santes Anna Vened ! -

- Lizeriou am euz digant ar roue,
Na ewit da laza, Lezobre. -

- Mar 'c'h euz lizeriou digant ar roue,
Roït d'inn, ma lenninn ann ez-he. -

- Distera zoudard ' zo em bandenn,
N'ho rofe ket da ur seurt azenn ! -

- Wit mar d'on-me azenn, a dra-sur,
Me na onn ket, azenn dre natur;

Me na on ket azenn dre natur,
Ma zad a lareur oa un den fur. -

- Kent wit ma 'z i-te euz al lec'h-me,
Me ouïo hag eo gwir kement-se. -

Na oa ket ar gir peurlavaret,
Koat-ar-Skevel hen euz douaret;

Koat-ar-Skevel hen euz douaret,
Hag hanter-kant euz he zoudarded.

He baj bihan a zo en tu-all,
A ra iwe mui, pe gement-all.

Koat-ar-Skevel a lavare
Da varkiz Lezobre eno neuze :

- Te skrivfe ewit-on ul lizer,
Da gass d'am fried, a zo er ger ?

Da gass d'am fried, d'am bugale,
Da laret 'vo marw ho zad en arme ?

Rag ma bugale ve disenoret
'Klewet vo ganid 'm bo kombatet;

'Klewet vo ganid 'm bo kombatet,
Na p'am euz-me ar gombat kollet ! --
RAPPROCHEMENT AVEC BARZHAZ



71. Etre Lorgnez ha marc'heg Lez-Breizh
A zo bet tonket un emgann reizh




72.Doue da ray gounid d'ar Breizhad
Ha d'ar re zo er gêr keloù mat !

73.An aotrou Lez-Breiz a lavare
D'e floc'hig yaounak, un deiz a oe :

74."Dihun, va floc'h, ha sav alese
Ha kae da spuran din va c'hleze




75.Va zok-houarn, va goaf ha va skoed
D'o ruziañ e gwad ar C'hallaoued

85.Santez Anna 'r vor pa erruas
Tre 'barzh he iliz eñ a yeas





86."Itron Santez Anna benniget
Yaouankik e teuis d'ho kwelet

87.Ne oan ket ugent vloaz achuet
Hag e ugent stourmad e oan bet

88.Hag o holl hon eus o gounezet
Dre ho kennerzh, itron benniget

89.Mard an me c'hoazh war va c'hiz d'ar vro
Mamm Santez Anna, me ho kopro
















92.Hag ur banniel voulouz-satin-gwenn
Un troad olifant flour d'he dougen

93.Hag seizh kloc'h arc'hant a roin ouzhpenn
A gano ge, noz-deiz, war ho penn

94.Ha teir gwech ez in war va daoulin
Da gerc'hat dour evit ho pinsin

90.Me a royo deoc'h ur gouriz koar
A ray teir zro en-dro d'ho moger

91.Ha teir d'hoc'h iliz, teir d'ho pered
Ha teir d'ho touar, pa vin degoue'et




95.- Kae d'an emgann, kae, marc'heg Lez-Breizh
Mont a ran-me ganeout-te ivez"


105."Ha ! demad dit-te, marc'heg Lez-Breizh
- Ha ! demad dit-te, marc'heg Lorgnez

106.- Ha deut out da-unan d'an emgann ?
- N'on ket deut d'an emgann ma-unan

98.Hag ur floc'h bihan en e gichen
Hag eñ, hervez e vrud, ur gwall zen"




107.D'an emgann ma-unan ned an ket
Santez Anna zo ganin kevred

108.- Dont a ran-me a-berzh va roue
Da lemel diganit da vuhez

109.- Kae war da c'hiz ! lavar d'az roue
Me ra fae outañ, 'vel a'nout-te

114.Disterañ mevel zo em bandenn
A lemfe ho tok diwar ho penn"

96."Klevet-hu 'mañ Lez-Breizh o tonet
Gantañ ur strollad, hag eñ fardet !

116."Ma ne t'eus ket anave'et an tad
Me ray dit anaout ar mab anat !"







122.Trizek soudard lazhet dindanañ
Marc'heg Lorgnez lazhet da gentañ !

123.Ha n'em eus diskaret kement-all
Lammout kuit o deus graet ar re all"

TRADUCTION
LES AUBRAYS

I
Entre Koat-ar-Skevel et Lezobre ,
S'est élevé un combat nouveau;

Ceux-là ont élevé un combat,
Que Dieu leur donne bon combat !

Que Dieu leur donne bon combat,
Et à leurs parents, à la maison, bonne nouvelle!

Le marquis de Lezobre disait,
Un jour, à son petit page :

- Selle-moi ma haquenée,
Que j'aille faire une promenade;

Mets-lui une bride d'argent en tête,
Et une selle dorée sur le dos;

Et une selle dorée sur le dos,
Aux deux pieds des fers d'or jaune;

Elle sera ferrée d'or jaune,
Pour aller à Sainte-Anne de Vannes. (2) -

II
Le seigneur Lezobre disait,
En arrivant à Sainte-Anne :

- Bonjour, madame sainte Anne,
Je suis venu bien jeune vous voir;

Je n'ai pas dix-huit ans accomplis
Et pourtant j'ai pris part à dix-huit combats;

Et je les ai tous gagnés,
Grâces à vous, sainte Anne de Vannes;

Faites-moi encore gagner le dix-neuvième,
Et je vous donnerai cinquante écus;

Oui, cinquante écus, en argent blanc,
Et autant en or jaune;

Je vous ferai de plus un présent,
Qui sera beau le jour de votre pardon ;

Je vous donnerai une croix d'or fin,
La plus belle qui sera à la foire de Quintin;

Je vous donnerai un tabernacle (un dai),
Et un sacrement (ostensoir) tout d'or;

Je vous donnerai encore une croix d'argent,
Avec un encensoir et une lampe;

Je vous donnerai encore une bannière blanche,
Avec sept clochettes d'argent à son extrémité;

Avec sept clochettes d'argent à son extrémité,
Et une tige de baleine pour la porter;

Garnitures pour vos sept autels,
Et une grande messe chaque vendredi :

Je vous donnerai encore une ceinture de cire
Qui fera trois tours à votre muraille;

Qui fera trois fois le tour de votre maison,
Et viendra se nouer au marchepied (de l'autel). -

Il n'avait pas fini de parler,
Que sainte Anne de Vannes prit la parole :

- Va au combat, dit-elle, Les Aubrays,
Je serai là aussitôt que toi! -

III
Le seigneur de Koat-ar-Skevel demandait,
Un jour, à Les Aubrays :

- Je te souhaite le bonjour, Les Aubrays ;
Es-tu venu seul au combat? -

- Il n'est venu que moi pour combattre,
Il n'est venu que mon petit page et moi;

Il n'est venu que mon petit page et moi,
Et Dieu et la Vierge Marie;

La Vierge Marie bénie,
Et madame sainte Anne de Vannes! -

- J'ai des lettres de la part du roi,
Pour te tuer, Les Aubrays. -

- Si vous avez des lettres de la part du roi,
Donnez-les moi, pour que je les lise. -

- Le moindre soldat de ma troupe
Ne les donnerait pas à un âne comme toi! -

- Si je suis âne, bien certainement,
Je ne suis pas âne de nature;

Je ne suis pas âne de nature,
Mon père était, dit-on, un homme sage. -

- Avant que tu t'en ailles de là,
Je saurai si cela est vrai. -

Il n'avait pas fini de parler,
Qu'il a étendu Koat-ar-Skevel à terre;

Il a étendu Koat-ar-Skevel à terre,
Ainsi que cinquante de ses soldats.

Son petit page est de l'autre côté,
Et en fait autant, ou davantage.

Koat-ar-Skevel disait
Au marquis de Les Aubrays, en ce moment :

- Voudrais-tu m'écrire une lettre,
Pour l'envoyer à ma femme, qui est à la maison?

Pour l'envoyer à ma femme et à mes enfants,
Pour leur dire que leur père sera mort à l'armée ?

Car mes enfants seraient déshonorés,
S'ils savaient que je t'ai combattu;

S'ils savaient que je t'ai combattu,
Puisque j'ai perdu le combat! -

Notes de Luzel

(1) Les Aubrays, nom d'une seigneurie de la maison de Retz, apportée en mariage, en 1455, à Rolland de Lannion, par Guyonne de Grezy, dame des Aubrays.

(2) Sainte-Anne d'Auray.


François-Marie Luzel (1821 -1895)




Les Aubrays -Version 2 - Mélodie 2
Les Aubrays -Version 3 - Mélodie 3
Les Aubrays -Version 3 - Mélodie 4
Les Aubrays -Version 4 - Mélodie 2
Les Aubrays -Version 5 - Mélodie 4
Les Aubrays -Versions Penguern
Retour à "Lez-Breizh" du Bazhaz Breizh